Hoe kun je omgaan met het overspel van je partner?

Zo’n vijfentwintig procent van de mensen in een huwelijk gaat wel eens vreemd, zo stellen wetenschappers. Het is daarom mogelijk dat ook jij hiermee te maken krijgt binnen jouw relatie. Hoe kun jij omgaan met overspel binnen je relatie? Heb jij een harde grens of is wat er gebeurd is ook van belang?

Emotioneel of fysiek overspel?

Vreemdgaan kan op twee manieren. Zo kan je partner fysiek vreemdgaan, door te zoenen of seks te hebben met een ander. Hij of zij kan ook emotioneel vreemdgaan. Je partner gaat dan een connectie met een ander aan, die hij of zij eigenlijk alleen met jou hoort te hebben. Binnen beide vormen van overspel zijn er ook weer verschillende scenario’s. Je partner zou in een dronken bui bijvoorbeeld een keer kunnen zoenen met een collega tijdens een uit de hand gelopen kerstfeest. Het kan ook zo zijn dat jouw partner al maanden elke week naar een hotel gaat met een ander. Of je geliefde appt elke dag met iemand anders en bespreekt daar persoonlijke dingen mee die diegene helemaal niks aangaan. Hierbij kun je denken aan seksueel getinte berichten, berichten over gevoelens voor elkaar of zaken die in jullie relatie spelen en privé zijn.

Omgaan met overspel

Het kan een schok zijn om erachter te komen dat jouw partner zijn of haar tijd en energie investeert in een ander. Jij kunt je verdrietig, onzeker, verraden of boos voelen of al die emoties door elkaar. Het is niet erg om hieraan toe te geven. Iedereen die te maken krijgt met overspel reageert hier anders op. Er is geen goed of fout wanneer het over gevoelens gaat. Wel is het belangrijk om dicht bij jezelf te blijven wanneer je actie onderneemt. Zo krijg je achteraf geen spijt van de stappen die jij zet. Of jij je partner wilt vergeven en bij hem of haar wilt blijven of niet is ook geheel aan jou. Beslis voor jezelf wat jij wilt, wat je belangrijk vindt en of jij in staat bent tot vergeving en vertrouwen.

Mogelijke scenario’s

Wanneer iemand te maken krijgt met overspel zijn er een aantal scenario’s die vaak voorkomen. Je krijgt niet alleen te maken met de grote vraag ‘wel of niet met elkaar verder?’, maar je moet hier vervolgens ook invulling aan geven. Zo kun jij wanneer je samen blijft de ander direct vergeven, maar ook kiezen voor een adempauze of hulp van buitenaf. Wil je niet samen verder, dan kun je ook op verschillende manieren uit elkaar gaan. Wij geven jou een aantal praktijkvoorbeelden hoe je kunt omgaan met overspel, maar hoe jij het uiteindelijk doet is aan jezelf.

Tijdelijke adempauze

Wanneer je graag bij je partner wilt blijven, maar tijd nodig hebt om alles te verwerken of je wilt voor jezelf uitzoeken of jij bij je partner wilt blijven, dan kun je kiezen voor een tijdelijke adempauze. Jullie nemen afstand van elkaar en krijgen beiden de kans om over de toekomst na te denken. Mocht je hiervoor gaan raden wij je wel aan afspraken te maken over de invulling. Mogen jullie je tijdens deze periode als vrijgezel gedragen en hoe kijken jullie bijvoorbeeld aan tegen onderling contact? Voor de afspraken die je maakt geldt wel, doe waar jij je goed bij voelt.

Je partner maakt de keuze bij je weg te gaan

Het kan voorkomen dat je partner ervoor kiest bij je weg te gaan. Wellicht komt je partner erachter dat hij of zij vreemd is gegaan omdat er iets niet goed zit in jullie relatie of is er sprake van verliefdheid op een ander. Van verdriet tot boosheid en onzekerheid; beslis voor jezelf hoe jij hiermee om wilt gaan. Vind je de goede tijd die jullie hebben gehad belangrijker dan deze misstap dan kunnen jullie wellicht als vrienden uit elkaar gaan. Dit betekent niet dat je goed hoeft te keuren wat er is gebeurd. Het is ook begrijpelijk wanneer je ervoor kiest je partner niet te vergeven en hem of haar niet meer wilt zien. Probeer je hierbij niet te laten leiden door tijdelijk hevige emoties, hoe moeilijk dit ook is. Maar denk voor jezelf na wat jij wilt en wat voor jou en jullie eventuele kinderen op de lange termijn goed is.

De affaire wordt beëindigd

De kans bestaat dat jouw partner besluit om de affaire te beëindigen wanneer deze is uitgekomen. Hij of zij besluit dat jij degene bent met wie hij of zij oud wil worden. Vergeet niet dat jij hier ook zeggenschap in hebt. Het kan een gevoel van zekerheid geven dat jij niet wordt verlaten. Dat wil niet zeggen dat je per se bij jouw partner hoeft te blijven; dit is een keuze die jij alleen kunt maken.

Je wilt of hebt jouw partner vergeven en jullie willen samen verder

Jij wilt graag bij jouw partner blijven en je partner ook bij jou. Jullie kunnen samen beslissen om je in te zetten voor de relatie. Vergeving en het opnieuw opbouwen van vertrouwen zullen hier waarschijnlijk een belangrijke rol in spelen. Vergeven doe je niet per se voor die ander, maar voor jezelf. Je keurt niet goed wat er is gebeurd, maar probeert te accepteren dat het is gebeurd. Door die acceptatie is het mogelijk dat je beter in staat bent om de woede, angst en het verdriet een plekje te geven. Maar wees gerust: je hebt alle recht op jouw gevoelens.

Tip: Het boek Blijf Bij Mij van relatietherapeut Petra Deij is speciaal geschreven voor stellen waarvan één van de twee is vreemdgegaan, maar die wel graag samen verder willen en willen leren omgaan met dat overspel.

Jullie gaan uit elkaar

Jij wilt niet verder met jouw partner, nadat je het overspel hebt ontdekt. Hoewel jij zelf deze beslissing neemt, kan en mag het je alsnog veel verdriet doen. Bovendien zijn er een hoop praktische zaken om te regelen als jullie getrouwd zijn of samenwonen en helemaal als jullie kinderen hebben. Dit kan een onrustige, onzekere en verdrietige tijd zijn. Probeer lief te zijn voor jezelf en goed voor jezelf te zorgen. Doe wat goed voelt voor jou. Wanneer jullie kinderen hebben, probeer dan te kijken naar wat voor hen het beste is en beslissingen die op hun van toepassing zijn rationeel te maken.

Lees ook: Scheiden: hoe houd je het netjes en vriendelijk?

Omgaan met overspel: verder met je relatie

Vertrouwen wordt vaak genoemd als één van de belangrijkste dingen binnen een relatie. Het kan voor jullie beiden fijn zijn als er weer (wederzijds) vertrouwen is. Vertrouwen is over het algemeen moeilijk om op te bouwen en makkelijk te beschadigen. Het opnieuw opbouwen van vertrouwen gaat meestal niet van de één op de andere dag en het is goed om je te beseffen dat dit ook helemaal niet hoeft.

Het is prettig als zowel jij als je partner beseffen dat jullie samen kunnen werken aan het opnieuw opbouwen van vertrouwen. Een praktisch voorbeeld: je partner zou jou bijvoorbeeld kunnen laten weten hoe laat hij of zij thuis komt na een avond uit en ook echt op die tijd thuiskomen. Dit kan bijdragen aan jouw vertrouwen in je partner. Aan de andere kant kun jij ook proberen om je partner te vertrouwen door bijvoorbeeld niet achterdochtig of jaloers te reageren bij elk binnenkomend bericht of avondje uit. Of dit bij jou past, dat is aan jou.

Of jij je partner ooit weer helemaal kunt vertrouwen, dat is afhankelijk van jullie en jullie situatie. Er zijn stellen die sterker worden dan ooit na overspel, maar het kan ook zijn dat jij er na enkele weken of maanden achter komt dat het je toch niet lukt om samen verder te gaan. Misschien is het vertrouwen zo erg geschaad – of gaat de ander opnieuw de fout in – dat jij geen toekomst meer ziet in jullie relatie.

Hulp van buitenaf: naar therapie

Therapie zou je of jullie kunnen helpen bij het leren omgaan met overspel. Jullie zouden bijvoorbeeld kunnen overwegen om samen naar een relatietherapeut te gaan om de situatie te bespreken. Relatietherapeuten hebben vaak ervaring met stellen waarvan één of beide personen is vreemdgegaan en kan jullie praktische handvatten bieden. Maar ook als jij bijvoorbeeld bent bedrogen en je zelfvertrouwen heeft een deuk opgelopen, dan kan therapie helpen. Tot slot is het natuurlijk ook nog mogelijk om jouw partner te vragen om zelf naar een therapeut te gaan. Wellicht willen jullie graag een verklaring voor het feit dat hij of zij is vreemdgegaan of heeft de ander hulp nodig met persoonlijke problemen die voor het overspel hebben gezorgd.