Black Friday: tips om verantwoord te shoppen!

Vandaag barst Black Friday bij Pabo al los. Het van oorsprong Amerikaanse shopfestijn waarop je tegen stuntprijzen cadeaus kunt inslaan. Maar waar komt het fenomeen eigenlijk vandaan? En hoe kun je het beste omgaan met de hype zonder in een doorgedraaide shopaholic te veranderen?

Tot een paar jaar geleden kenden we het alleen van televisiebeelden uit de Verenigde Staten. Mensen die hun slaapzakken uitrollen voor de deuren van elektronicazaken. Vuistgevechten bij de parfumeries en kledingrekken. En hysterische koopjesjagers die hoe dan ook als eerste bij de buit willen zijn en daarvoor niet bang zijn voor een schrammetje, blauw oog of gebroken rib. Vrij heftig dus.

Black Friday wordt traditioneel gevierd op de vierde vrijdag van november: de dag na Thanksgiving. Sinds ongeveer 2015 doen ook Nederlandse winkels en online shops volop mee met het shopfestijn. En hoewel het er hier gelukkig niet zo extreem aan toegaat dan bij de Amerikaanse koopjesjagers, vallen we ook hier massaal voor de belofte van een scherpe prijs.

Waar komt Black Friday vandaan?

Er zijn veel verhalen over de oorsprong van het shopwalhalla. Zo zou er op vrijdag 24 september 1869 voor het eerst gesproken zijn over een ‘zwarte vrijdag’. Of schaarse winkels in pioniersstadjes in het Wilde Westen hun waren toen massaal voor bodemprijzen te koop zetten? Nee, dat niet.

De term verwees naar het ineenstorten van de Amerikaanse goudhandel. Twee goudgierige handelaren op Wall Street hadden de prijs van goud kunstmatig opgestuwd door zoveel mogelijk goud op te kopen. Dat handeltje wilden ze later tegen recordwinsten verkopen. Helaas voor hen kwam hun schimmig plannetje aan het licht, waarna de goudmarkt instortte en het land in een maandenlange crisis werd gestort.

Chaos na Thanksgiving

Het is waar dat de goudmarkt klapte na deze samenzwering, maar of we de term Black Friday hieraan kunnen koppelen valt te betwijfelen. De echte oorsprong kunnen we waarschijnlijk vinden in het Philadelphia van de jaren ’50. Daar brak chaos uit op de dag na Thanksgiving, toen hordes toeristen naar de stad trokken voor een sportwedstrijd die op zaterdag zou worden gehouden. Het werd zo druk, dat de politie extra lange diensten moest draaien door de enorme verkeersdrukte en de vele winkeldiefstallen.

En in de vroege jaren 80 kreeg Black Friday de huidige betekenis, dankzij een paar gewiekste winkeliers die klaar waren met de negatieve connotatie die er sinds de fifties aan de term kleefde. Ze wezen erop dat boekhouders de verliezen altijd in rood noteren en de winsten in zwart. En dat de vrijdag na Thanksgiving voor deze winkeliers een behoorlijk gunstige dag is, aangezien mensen dan massaal aan het kerstinkopen slaan, waardoor de meeste ondernemers het jaar in optimistisch zwarte cijfers af kunnen sluiten.

Et voilà, de naam Black Friday was voortaan onlosmakelijk verbonden met Thanksgiving de dag ervoor.

Kritiek zwelt aan

Hoewel Thanksgiving een Amerikaanse feestdag is, heeft Black Friday zich de laatste jaren over steeds meer landen verspreid. Grote bedrijven sprongen het eerst op de kar, maar inmiddels doen de meeste winkeliers wel mee met de waanzinnige koopjesdag.

Zozeer zelfs, dat er van de weeromstuit een kentering lijkt plaats te vinden. De kritiek op ongebreideld consumentisme, waar Black Friday toch een uitvloeisel van is, zwelt namelijk steeds sterker aan. Initiatieven als Green Friday poppen als paddenstoelen uit de grond. En dat is te begrijpen, want het mag ook best een onsje minder.

De prullenbak in

Want als er iets is waar Black Friday berucht om is, dan is het zoveel mogelijk goedkope, onnodige en weinig duurzame producten inslaan. Consumenten kopen spullen die ze niet nodig hebben en gooien ze vervolgens na een tijdje de prullenbak in of sturen ze weer terug.

Uit een studie blijkt zelfs dat zo’n 80 procent van onze Black Friday-aankopen weg wordt gegooid na één of zelfs nul keer gebruik. De productie en het transport van al die wegwerpspullen hebben echter een enorme impact op het klimaat. Ze zijn namelijk niet gemaakt om lang mee te gaan, maar om zo snel mogelijk kapot te gaan zodat je gedwongen bent weer nieuwe exemplaren aan te schaffen.

Niet zo best voor onze CO2-afdruk, dat mag duidelijk zijn. En niet zo best voor die enorme afvalberg aan gedumpte wegwerpproducten.

Verantwoord shoppen op Black Friday? Check deze tips!

Maar wat doe je dan? Als je stiekem wel op zoek bent naar een goeie deal op bijvoorbeeld een spannend seksspeeltje? We hebben wat tips op een rijtje gezet zodat je zo verantwoord mogelijk kunt profiteren van de beste Pabo-deals!

1: Maak van tevoren een lijstje

Het grote gevaar van Black Friday is dat je ronduit hebberig wordt van alle aanbiedingen. En dat je daardoor dingen in je online mandje gooit die je helemaal niet nodig hebt. Maak dus van tevoren een lijstje van producten waar je al langere tijd naar op zoek bent en die je sowieso nog wilde kopen. Of het nu Black Friday is of niet. En houd je aan dat lijstje!

2: Oh, dat is zó goedkoop, dat kan er toch best bij?! Nope!

Het is verleidelijk om dat supergoedkope product erbij te moffelen, maar doe het niet. Niet alleen heb je het waarschijnlijk helemaal niet nodig, maar het is ook een extra aanslag op je CO2-afdruk. Hoe goedkoop het ook is, als het niet op je lijstje staat, staat het niet op je lijstje. Simple as that.

3: Ga alleen voor kwaliteit

Koop geen wegwerpproducten, maar kies voor kwaliteitsspul. Producten waar je jaren mee vooruit kunt en die écht iets toevoegen aan je leven. Producten waar je ook serieus blij mee bent, geen producten die je even een high geven en die je daarna in een hoek laat verstoffen. Kies ook voor producten die zoveel mogelijk van duurzaam materiaal zijn gemaakt. Of die vegan friendly zijn.

4: Ga op de tweedehands toer

Ga je voor de bijl en koop je een fantastisch en onmisbaar cadeau voor jezelf tijdens Black Friday? Good for you, maar doe dan iets terug en geef de ongebruikte spullen uit je kast weg aan mensen die het beter kunnen gebruiken dan jij. Stiekem hebben we allemaal een arsenaal aan nauwelijks gebruikte producten in ons huis slingeren waar we anderen vast en zeker blij mee kunnen maken. Laat ze niet liggen, maar maak ruimte en geef ze weg!

Op 14 november start onze Black Friday Sale met elke dag een splinternieuwe deal. Met deze tips in je achterhoofd kun je er op een verantwoorde manier van genieten!