Seksmythes: tijd om ze door te prikken!

Ja, je kunt zwanger worden als je sekst onder de douche. En nee, je krijgt geen AIDS van een wc-bril. Als het gaat om seks wemelt het van de fabeltjes en verzinsels. We hebben enkele van de hardnekkigste seksmythes voor je verzameld. Tijd om ze door te prikken!

Wat zijn seksmythes?

De beste plek voor informatie over je seksuele gezondheid is en blijft je huisarts. Maar om wat voor reden dan ook zoeken we massaal het web af op zoek naar antwoorden op intieme vragen. En alhoewel het fantastisch is dat we zo ongelooflijk veel informatie tot onze beschikking hebben, is het verstandig om kritisch te blijven.

Gedateerd advies

Uit onderzoek van Stanford University bleek namelijk dat het op gezondheidssites krioelt van de fouten en gedateerd advies. Ook als je zelf op zoek gaat naar antwoorden op simpele seksvragen kom je vaak de meest uiteenlopende verhalen tegen. Vraag je je bijvoorbeeld af of je zwanger kunt worden tijdens je menstruatie? Dan mag je je door een web aan tegenstrijdigheden heen worstelen om uiteindelijk zelf maar een samengesteld antwoord in elkaar te frutselen.

No worries, we behandelen deze klassieke hamvraag verderop!

Maar zelfs als er online consensus bestaat, ontkom je er niet aan dat seksmythes in de offline wereld vrolijk rond blijven zingen. Dat is de ellende van seksmythes, of van welke mythe dan ook. Waar rook is, is vuur. En ook al drukken honderd sexperts je op het hart dat je echt geen soa oploopt op de wc, kijk je toch twee keer uit voordat je je billen bij een parenclub op die bril laat zakken. Om maar een voorbeeldje te noemen.

Beschadigende consequenties

En seksuele voorlichting dan? Tja, we krijgen het allemaal op school, maar dat blijkt dus lang niet altijd voldoende om seksfabeltjes de wereld uit te helpen. Misschien zaten we te slapen, misschien waren we druk bezig met roddelen en sjansen met klasgenoten en misschien behandelde het curriculum alleen de essentiële zaken en werden details buiten beschouwing gelaten. Waardoor soms verwarring ontstaat.

Uit Amerikaans onderzoek uit 2017 bleek dat tussen 2011 en 2013 slechts 55 procent van de jongens en 60 procent van de meisjes voorlichting had gekregen over zwangerschap en anticonceptie. Er was veel onwetendheid over onderwerpen als soa’s, zwangerschap, seksuele hygiëne en voorbehoedsmiddelen. Terwijl het geen geheim is dat kennis over seks jongeren helpt om de beste keuzes te maken als ze in bed springen.

Er gaat dus een hoop onzin de ronde over seks. En dat ruimen we graag uit de weg. Tijd om feit van fabel te onderscheiden.

Seksmythes over soa’s

Rijke mensen krijgen soa’s. Arme mensen krijgen soa’s. Hetero’s krijgen soa’s. Homo’s krijgen soa’s. Witte, zwarte en pimpelpaarse mensen krijgen soa’s. Bottom line? Iedereen kan een soa oplopen, er is geen uitzondering op de regel.

Behalve natuurlijk wanneer je een slimmerik bent die een condoom gebruikt. En zelfs dan loop je nog een minieme kans op een naar zweertje op een plek waar de zon niet schijnt.

Dat de cijfers, ondanks alle voorlichting en goede bedoelingen, toch de pan uitrijzen is dan ook zorgelijk. Zo werden er in de Verenigde Staten in 2020 maar liefst twintig miljoen nieuwe soa-infecties gerapporteerd en was de helft van de geïnfecteerden tussen de 15 en 24 jaar.

Of hardnekkige seksmythes daar wat mee te maken hebben? Reken maar van yes.

Bijna geen symptomen

Maar wat is het eigenlijk, zo’n soa? Soa’s, of seksueel overdraagbare aandoeningen, zijn infecties die tijdens seks worden verspreid. Het maakt niet veel uit welk standje je beoefent, want soa’s verspreiden zich zowel via vaginale, orale en anale seks.

Het lastige van een soa is dat het niet altijd even duidelijk is of je er eentje bij je draagt. Sommige soa’s geven namelijk bijna geen symptomen. Van chlamydia merk je bijvoorbeeld bitter weinig, terwijl het een infectie is met behoorlijke gevolgen. Een doorwoekerende chlamydia-infectie kan je op den duur zelfs onvruchtbaar maken.

Daarom is het zo belangrijk dat je jezelf en je partner beschermt tegen soa’s. Niemand zit te wachten op ernstige gezondheidsschade die supermakkelijk voorkomen kan worden. Door zo’n rubbertje, inderdaad. Check de feiten, wees voorbereid en neem je verantwoordelijkheid.

De meest verspreide seksmythes over soa’s? Komen ze!

• Mythe: soa’s zijn alleen overdraagbaar als je symptomen hebt

Pertinent onjuist. Vaak merk je er helemaal niks van dat je een soa hebt opgelopen. Je hebt misschien wat jeuk, vage buikpijn of meer afscheiding, maar verder zie je weinig opmerkelijks. Maar die infectie woekert ondertussen wel door in je lichaam. Als je vervolgens onbeschermd seks hebt, kun je het via je slijmvliezen doorgeven aan je sekspartner. Daarom is het zo belangrijk dat je je laat testen als je onbeschermde seks hebt gehad: ook als je geen duidelijke alarmsignalen ervaart.

• Mythe: je kunt geen soa oplopen door orale of anale seks

Ook vals. Je kunt een soa oplopen door elke vorm van seks, of het nu vaginaal, anaal of oraal is. Zelfs als je naakt in elkaar verstrengeld ligt, kun je elkaar besmetten als je bijvoorbeeld genitale wratten hebt. Die overigens behoorlijk opvallend kunnen zijn, dus we hopen dat je met zulke minibloemkooltjes op je geslachtsdelen niet meer gaat liggen rollebollen. Maar goed, een condoom is écht het enige middel dat je maximale bescherming biedt tegen het oplopen of verspreiden van soa’s.

• Mythe: mannen kunnen geen HPV krijgen

We associëren het humaan papillomavirus vooral met vrouwen, maar dat is niet terecht. HPV komt bij zowel mannen als vrouwen voor en zo’n 80 tot 90 procent van de mensen loopt ooit een HPV-infectie op via seksuele handelingen. Meestal ruimt je lichaam de infectie vanzelf weer op, maar soms blijft het hangen in je lijf. De gevolgen van zo’n onbehandelde infectie zijn niet mals. Ernstige gevallen kunnen namelijk leiden tot baarmoederhalskanker, keelkanker en anale kanker. Vandaar dat een uitstrijkje om de paar jaar zo belangrijk is. Je merkt namelijk weinig van een HPV-infectie, behalve wanneer je genitale wratten ontwikkelt. Zelfs als je gevaccineerd bent tegen HPV, bestaat er een kleine kans dat je toch geïnfecteerd raakt na onbeschermde seks. Wees dus alert.

• Mythe: je kunt een soa oplopen van de wc-bril

Nope, gelukkig niet. Soa’s zijn overdraagbaar door seks, intiem contact en de uitwisseling van lichaamsvocht. Ze overleven maar heel korte tijd op oppervlakten, dus de kans dat je een infectie oploopt op een wc-bril, of door met je handen een deurklink aan te raken of wat dan ook, is verwaarloosbaar klein. Die soa-cellen zijn al dood voordat jij überhaupt in beeld komt.

• Mythe: je kunt geen soa krijgen als je een condoom gebruikt.

Tuurlijk, een condoom is de beste bescherming tegen nare soa’s. Met zo’n 98 procent doet het meestal zijn trucje wel. Maar er is dus nog steeds een heel kleine kans dat je een soa oploopt terwijl je een condoom gebruikt. Omdat er altijd een stuk huid niet bedekt wordt door het condoom, bijvoorbeeld. Daardoor kun je genitale herpes of genitale wratten oplopen. Ook kan een condoom heel soms scheuren.

Een andere mythe die we graag een kopje kleiner maken? Dat je je niet meer druk hoeft te maken om soa’s als je een vaste partner hebt. Stel dat je al twee jaar samen bent met iemand en je ontwikkelt klachten. Dan kan het best zo zijn dat je al heel lang met een soa rondloopt die nooit eerder is opgemerkt. Of dat je partner ooit een scheve schaats heeft gereden, dat kan stiekem ook nog.

Sowieso is het belangrijk dat jullie je allebei testen voordat je voor de eerste keer samen het bed induikt. Dat is misschien niet erg romantisch, maar wel zo verstandig.

Seksmythes over zwangerschap

Er circuleren ontzettend veel misvattingen over zwangerschap, dus we hebben de populairste fabeltjes voor je op een rijtje gezet.

• Mythe: je kunt niet zwanger raken tijdens je menstruatie

Zeker: je hebt de grootste kans om zwanger te raken in de paar dagen voor en tijdens je ovulatie. Maar dat betekent niet dat je niet zwanger kunt raken tijdens je menstruatie. Spermacellen zijn taaie rakkertjes, die in gunstige omstandigheden tot vijf dagen in je lichaam kunnen overleven. Stel dat je een cyclus van 21 dagen hebt en je menstruatie duurt doorgaans een week. Als je dan seks hebt tegen het einde van je ongesteldheid, kunnen langlevende spermacellen nét op tijd zijn voor je ovulatie en de loslatende eicel binnendringen.

• Mythe: voor het zingen de kerk uit beschermt je tegen zwangerschap

Je kunt zeker zwanger raken als je sekspartner voor het moment suprême zijn penis terugtrekt uit je vagina. Waarom? Omdat er in het voorvocht van de man soms al spermacellen rondzwemmen. Dat betekent dat je partner al voordat hij ejaculeert, spermacellen naar binnen kan laten druppelen. Dat zijn er niet veel, maar één volhardend exemplaar is uiteraard al meer dan voldoende. Daarnaast helpt deze krakkemikkige methode uiteraard ook niet tegen soa’s, dus dit is een absolute no-go bij onenightstands of whatever.

• Mythe: een vaginale douche kan een zwangerschap voorkomen

Was het maar zo’n feest. Een vaginale douche doet niets tegen een bataljon overenthousiaste zwemmertjes in hun race naar de eicel. Als je onbeschermde seks hebt gehad, kun je het beste naar de apotheek rennen voor een morning-afterpil. Ook tegen soa’s haalt een vaginale douche niets uit. Daarnaast zijn geparfumeerde tampons, poeders en vagina sprays nooit een puik plan. Je vagina is namelijk prima in staat om zichzelf schoon te houden en heeft daar geen hulpmiddelen bij nodig.

• Mythe: dubbel condoom is dubbele bescherming

Het is ongelooflijk, maar er wandelen nog steeds mensen rond die denken dat het slim is om een tweede condoom over het eerste rubbertje te schuiven. Het tegendeel is waar. Doordat het materiaal over elkaar gaat schuiven en friemelen, kan het beschadigen. En daardoor wordt de kans groot dat beide condooms scheuren tijdens de daad.

Snelcursus condoom omdoen!

Wil je weten hoe je het beste een condoom omdoet? Gaan we. Check allereerst of het condoom niet over de datum is. En kijk of de verpakking nog heel is. Wie weet hoe lang het al in een beduimelde portemonnee rondhangt.

Vervolgens maak je het pakje voorzichtig open, zodat het condoom niet scheurt en zodat je er geen gaatjes in prikt met je nagels. Knijp het tuutje aan de bovenkant dicht, zodat er geen lucht bij kan komen. Daar kan-ie namelijk van knappen. Doe het condoom om de stijve penis en rol hem helemaal af naar beneden. Zijn jullie klaar? Dan rol je het condoom voorzichtig af en zorg je dat er geen sperma uitkomt. Je knijpt het dicht, legt er een knoopje in en gooit het in de prullenbak.

Tip: gebruik op water gebaseerd glijmiddel. Dat voelt niet alleen lekkerder, maar het verkleint ook de kans op een gescheurd condoom. Scheurt je condoom tijdens seks? Vervang hem dan direct door een nieuw exemplaar. Je kunt een condoom overigens nooit voor een tweede keer gebruiken!

Koester je kritische blik

Om veelvoorkomende misvattingen rondom seks te ontkrachten, lanceerde Sensoa, het Vlaamse expertisecentrum voor seksuele gezondheid, een campagne over seksmythes. Daarin hamerden ze erop dat seksuele gezondheid over meer gaat dan alleen ziekten en het voorkomen daarvan. Ook mentaal en seksueel welzijn speelt een belangrijke rol.

Wat het centrum opviel? Dat veel stelletjes zich zorgen maken over onrealistische verwachtingen. Ze laten zich beïnvloeden door media en door opvattingen over ‘wat hoort’ en ‘wat sexy en aantrekkelijk zou zijn’. Al die mythen voeden vervolgens gevoelens van onzekerheid tussen de lakens.

Goede seks is spontane seks?

De opvallendste conclusies? Dat mensen bij goede seks denken aan spontane seks. Seks met toeters en bellen, seks in een romantische setting en seks waarbij je simultaan klaarkomt in een explosief orgasme. Is dat realistisch? Nee. Leggen we daardoor veel te veel druk op onszelf? Driewerf ja.

Dus tja. Als we het hebben over seksmythes en seksuele gezondheid, dan hebben we het over het hele spectrum rondom seks. Van soa’s tot zwangerschappen en van onzekerheden tot simpelweg plezier maken in bed. Goede voorlichting blijft cruciaal als we gezond en blij willen rampetampen.

Koester dus je kritische blik. Haal je informatie bij betrouwbare bronnen vandaan. En neem de seksmythes om je heen niet altijd even serieus. Seks is meer dan een penis die in een vagina schuift. Believe you me.