Waarom bestaat de mannenpil nog niet?

Sinds 1962 slikken vrouwen de anticonceptiepil om een ongewenste zwangerschap te voorkomen. Toch is er bijna zestig jaar later nog steeds geen anticonceptiepil voor mannen op de markt. En dat terwijl ruim veertig procent van de zwangerschappen wereldwijd ongepland zijn. Waarom bestaat de mannenpil nog niet?

Wat is de mannenpil?

Als we spreken over de mannenpil, dan hebben we het over een voorbehoedsmiddel dat er voor zorgt dat vrouwen niet zwanger raken. Van alle anticonceptiemiddelen is er maar één (tijdelijke) oplossing voor de man: het condoom. De rest van alle voorbehoedsmiddelen, zoals het spiraaltje, de anticonceptiepil, het pessarium, de prikpil, de anticonceptiering, de anticonceptiepleister en het pessarium, worden gebruikt door de vrouw. Zij is dan ook degene die meestal voor de kosten opdraait.

”Van alle anticonceptiemiddelen is er maar één (tijdelijke) oplossing voor de man: het condoom.”

Om niet zwanger te raken kunnen mannen voor het zingen de kerk uit, wat niet bepaald betrouwbaar is, of zich laten steriliseren, wat een permanente oplossing is. De vraag naar een mannenpil is dan ook niet zo vreemd: op die manier zorg je er samen voor dat jullie niet in verwachting raken. Maar waar is het wachten op?

Lees ook: Anticonceptie- en voorbehoedsmiddelen voor vrouwen

Een korte geschiedenis van de pil

De anticonceptiepil werd in eerste instantie speciaal voor mannen ontwikkeld. Artsen vonden de bijwerkingen voor mannen echter te groot. Door met progesteron de zaadproductie lam te leggen, daalde het testoreronniveau ook. Dit zou dan opgelost moeten worden met een testosteroninjectie ter compensatie. Bovendien bleek deze pil minder betrouwbaar dan de anticonceptiepil voor vrouwen. In het kort kwam het er op neer dat vrouwen beter zouden kunnen dealen met de vervelende bijwerkingen van de geslikte hormonen en voila: daar was de anticonceptiepil voor vrouwen.

De mannenpil bestaat wél

Het antwoord op de vraag waar de mannenpil blijft zal je misschien verbazen: deze bestaat namelijk al. Deze pil is getest en blijkt goed te werken. Sterker nog: er zijn er twee in ontwikkeling.

DMAU mannenpil

Zo’n twee jaar geleden werden de resultaten van een onderzoek van de University of Washington en LA BioMed gepresenteerd. Voor het onderzoek slikten 83 gezonde mannen gedurende het maandlange onderzoek eenmaal per dag de DMAU (dimethandrolone undecanoate) pil. “DMAU is een enorme stap vooruit in de ontwikkeling van een dagelijkse ‘mannenpil’,” zegt dr. Stephanie Page, professor medicijnen aan de University of Washington en de één van de senior onderzoekers. “Veel mannen zeggen dat ze liever een dagelijkse pil slikken in plaats van langer werkende injecties of gels, die ook ontwikkeld worden.” In tegenstelling tot de pil die eerder werd ontwikkeld, heeft DMAU vooralsnog geen negatieve invloed op het testosteronniveau. Lees hier de conclusies van het onderzoek.

11-beta-MNTDC

Ook de mannenpil 11-beta-MNTDC (11-beta-methyl-19-nortestosterone dodecylcarbonate) wordt ontwikkeld door een team van de University of Washington en LA BioMed. Een groep van veertig mannen deed mee aan een onderzoek, waarbij zij gedurende 28 dagen dagelijks een pil innamen. De resultaten zijn positief: de mannen die de mannenpil slikten, gingen veel minder sperma produceren. Daarnaast hadden ze weinig last van bijwerkingen. Wel moet er veel langer en uitgebreider onderzoek worden gedaan. Het duurt namelijk minimaal twee tot drie maanden tot de spermaproductie helemaal wordt gestopt.

Andere nieuwe vormen van anticonceptie voor mannen

We noemden ze eerder al even: gels en injecties die ook worden ontwikkeld als anticonceptie voor mannen.

Hormoongel

De hormoongel wordt op de schouders en bovenarmen gesmeerd. Door progestageen wordt de testosteronproductie stilgelegd, waardoor ook de spermaproductie stopt. Daarnaast zit er een kunstmatige versie van testosteron in de gel, zodat er geen negatief effect is voor het libido. Als een man een keer vergeet te smeren is dat niet erg: pas na 72 uur komen er weer spermacellen vrij bij de zaadlozing. Het voordeel van de gel is dat deze direct door de huid in het bloed wordt opgenomen. Dit in tegenstelling tot de pil die wordt geslikt en waarbij de hormonen snel door de lever worden afgebroken.

De hormoongel wordt wereldwijd getest door de twee eerder genoemde instellingen, maar ook door universiteiten in Zweden, Schotland, Engeland, Italië, Kenia en Chili. Pas aan het eind van 2021 wordt duidelijk of deze hormoongel veilig is: dan wordt gekeken hoeveel zwangerschappen er zijn ontstaan en wat de bijwerkingen zijn.

Injecties

Mede senior onderzoeker Christina Wang van LA BioMed vertelt: “Voor zover we nu weten, kunnen we minder van het medicijn gebruiken als we het injecteren.” Dit geldt voor zowel de 11-beta-MNTDC als DMAU. “Maar omdat het wordt geïnjecteerd en veel langer in het lichaam blijft, gaat de ontwikkeling van het testen wat langzamer. Elke keer als we de dosis verhogen, moeten we dit eerst bespreken, voordat we verder kunnen.”

Waarom zijn deze producten nog niet op de markt?

De onderzoekers van University of Washington en LA BioMed zeggen dat het nog wel tien jaar kan duren voordat de mannenpil op de markt komt. Ze geloven dat er wel voldoende vraag naar is. “Als we mannen vragen naar hormonale anticonceptie, dan is 50% bereid dit te proberen. En als je het aan hun partners vraagt, dan is dit getal nog hoger, ” zegt dr. Page.

De interesse vanuit de farmaceutische industrie is minder groot. Dr. Page: “In de jaren tachtig en negentig was de farmaceutische industrie geïnteresseerd, maar dat is de afgelopen jaren helaas veranderd. Ik vermoed dat zij denken dat de markt voor een mannelijke anticonceptiemethoden te klein is.” Daarnaast kost het veel tijd en geld om de middelen te ontwikkelen en te testen. Als de farmaceutische industrie dit niet denkt te kunnen terugverdienen, dan daalt ook de interesse. De ontwikkeling van beide mannenpillen wordt dan ook niet gesponsord door farmaceuten, maar door The Eunice Kennedy Shriver National Institute of Child Health and Human Development (NICHD).