Wel eens gehoord van hechtingsstijlen?

Ben je heel gevoelig voor de stemmingen van je partner? Ga jij een discussie graag uit de weg en bied je je excuses daarom maar aan, ook al is het jouw schuld niet? Of ga jij juist vol in de aanval, omdat even flink ruziën oplucht? Hoe jij je hecht aan anderen, hangt af van je hechtingsstijl. En welke jij hebt, hangt samen met je jeugd. Wat zijn hechtingsstijlen precies? Lees snel verder!

Wat zijn hechtingsstijlen?

Een hechtingsstijl, of in het Engels attachment theory, is hoe jij je hecht aan anderen. Er zijn verschillende soorten hechtingsstijlen, die we hieronder verder uitleggen. De term attachment theory werd in de jaren veertig en vijftig voor het eerst beschreven door de Britse psychiater en psychoanalyticus John Bowlby. Hij deed onderzoek naar de effecten van het scheiden van ouders en kinderen en kwam tot de conclusie dat je opvoeding in grote mate bepaalt hoe jij je in je latere leven aan anderen hecht. Kinderen die veel worden geknuffeld hechten zich anders aan mensen dan kinderen die opgroeien in onveiligheid bijvoorbeeld. Dit heeft directe invloed op hoe een kind zich op latere leeftijd gedraagt. De onderzoeken van Bowlby spelen in de psychiatrie een grote rol.

Welke hechtingsstijlen zijn er?

Bowlby maakt onderscheid tussen drie verschillende hechtingsstijlen. Door andere onderzoekers werd later nog een vierde toegevoegd.

Veilige hechtingsstijl

Veruit de meeste kinderen (en later volwassenen) hebben deze hechtingsstijl. En dat is fijn, want dit zijn kinderen die leren en erop vertrouwen dat hun ouder of verzorger terugkomt, nadat deze tijdelijk weg is geweest. Kinderen met een veilige hechtingsstijl vinden het fijn om bij hun verzorger te zijn, maar zijn niet bang om de wereld te ontdekken als diegene weer terug is. De ouders zijn toegankelijk en gevoelig voor de toenadering van hun kind. Volwassenen met een veilige hechtingsstijl hebben de grootste weerbaarheid in het verdere leven.

Angstige hechtingsstijl

Als je als kind veel stress kent, door inconsequent en onvoorspelbaar gedrag van de ouder of verzorger, dan is het niet gek om te bedenken dat deze kinderen (en later volwassenen) een angstige hechtingsstijl hebben. Deze kinderen hebben veel meer behoefte om bij hun verzorger te zijn en doen weinig zonder hem of haar. Maar als de verzorger weggaat en vervolgens terug komt, dan kan een kind proberen diegene te straffen, door hem of haar te negeren of zich te misdragen. Ouders zijn er vaak niet op de belangrijkste moment voor het kind.

Vermijdende hechtingsstijl

Er is ook een groep mensen die als kind nooit stress hebben ervaren als een verzorger wegging. Dat heeft een trieste reden: deze kinderen groeien op met een ouder of verzorger die weinig affectie biedt en afstandelijk is. Kinderen worden relatief snel zelfstandig, omdat ouders vaak afwijzend reageren. Deze mensen ontwikkelen vaak een vermijdende hechtingsstijl. Moeite hebben met het uiten van emoties is hier een gevolg van.

Zoals eerder gezegd is er later een vierde hechtingsstijl toegevoegd. Deze komt voor in de Theorie van Ainsworth. Deze theorie, ontwikkeld door de Amerikaanse psycholoog Mary Ainsworth, borduurt voort op de theorie van Bowlby. De twee werkten ook samen.

Gedesorganiseerde hechtingsstijl

De gedesorganiseerde hechtingsstijl is typerend voor kinderen die opgroeien met ouders of verzorgers die inconsequent zijn. Een kind zoekt toenadering, ook al zorgt dat voor stress en angst. Daarnaast is er vaak ook sprake van ingrijpende gebeurtenissen: het contact met de ouder of verzorger is vaak onvoorspelbaar of zelfs gevaarlijk. Kinderen leren hierdoor dat het leven ongeorganiseerd en onveilig is en kunnen er niet mee omgaan als ze (tijdelijk) worden gescheiden van hun verzorger.

Tip: Wil je testen welke hechtingsstijl jij hebt? Dat kun je bijvoorbeeld in deze test van happinez testen.

Hoe hechtingsstijlen invloed hebben op je relatie(s)

Als je in een onveilige omgeving opgroeit, dan is de kans groot dat jij je anders hecht aan een partner, dan iemand die zich altijd geliefd heeft gevoeld. Het is goed om te weten dat je, ook als je onveilig bent opgegroeid, alsnog een stabiele relatie kunt opbouwen met een partner of je eigen kinderen. Weten welke hechtingsstijl je hebt, kan je helpen om je eigen reacties op bepaalde situaties beter te begrijpen.

Relatie met een veilige hechtingsstijl

Volwassenen met een veilige hechtingsstijl hebben vaak een bevredigende relatie. Ze voelen zich veilig en verbonden met hun partner en hebben niet de behoefte om constant samen te zijn. De kernwaarden van de relatie: eerlijkheid, steun, emotionele verbinding en onafhankelijkheid.

Relatie met een angstige hechtingsstijl

Als één van jullie een angstige hechtingsstijl heeft, dan kan dit zich uiten in twee dingen: heel erg hangen aan de partner en diegene aan de andere kant juist wegduwen door vreemd of vervelend gedrag. Vaak heeft iemand met een angstige hechtingsstijl een bijna wanhopige behoefte aan aandacht en liefde en voelt diegene dat een partner hem of haar moet completeren of ‘helen’. Dit kan zich uiten in jaloezie, aanhankelijkheid, veeleisend zijn en overstuur raken van kleine dingen.

Relatie met een vermijdende hechtingsstijl

Heeft één van jullie een vermijdende hechtingsstijl? Dan houdt diegene waarschijnlijk meer afstand dan de ander. Mensen die deze hechtingsstijl hebben zijn liever alleen en onafhankelijk dan dat ze hun ziel blootleggen. Ze kunnen ook het gevoel hebben dat ze geen contact met andere mensen nodig hebben om zich goed te voelen. Dreigt er een scenario waarbij diegene gekwetst kan worden, kan kan diegene zich helemaal emotioneel afsluiten.

Relatie met een gedesorganiseerde hechtingsstijl

Heb je een gedesorganiseerde hechtingsstijl, dan kun je het net als bij de vermijdende hechtingsstijl lastig vinden om je emoties toe te laten. In dit geval komt dat vooral voort uit onzekerheid: je emoties kunnen je al snel overweldigen. Het kan mogelijk zijn dat volwassenen met deze hechtingsstijl onvoorspelbaar reageren of last hebben van stemmingswisselingen, net als angst om gekwetst te worden door de partner. Met deze hechtingsstijl kan het lastig zijn om een gezonde relatie op te bouwen.

Hoe kun je werken aan jouw of jullie hechtingsstijlen?

Het is belangrijk om je te beseffen dat deze hechtingsstijlen geen karakterbeschrijvingen zijn. Het is meer een beschrijving van het type mens, wat je kan helpen om te begrijpen waarom iemand reageert zoals hij of zij doet. Door dit inzicht kun je bepalen hoe je bijvoorbeeld beter kunt discussiëren of problemen kunt bespreken met je partner.

Zo kunnen mensen met een angstige hechtingsstijl een irreële angst hebben dat de partner de relatie zal verbreken na een ruzie. En kan iemand met een vermijdende hechtingsstijl zo conflictvermijdend zijn, dat er nooit een probleem binnen de relatie wordt uitgesproken. Met zulk soort problemen kun je zelf aan de slag gaan, maar het kan ook zeker geen kwaad om hierbij professionele hulp te zoeken. Een relatietherapeut kan goede handvatten bieden.