Deze bekende medicijnen verstoren je seksleven

Een verstoord seksleven is niet altijd het gevolg van stress, vermoeidheid of een te hoog vetpercentage. Medicijnen zijn net zo vaak een stille boosdoener. Zo gebruiken meer dan een miljoen Nederlanders antidepressiva en 30 procent van de vrouwen de anticonceptiepil. Beide medicijnen zorgen vaak voor seksuele disfunctie.

Wat is seksuele disfunctie?

De verzamelnaam voor de belemmering van je seksleven is seksuele disfunctie. Dit uit zich op verschillende manieren. In de meeste gevallen werkt het lichaam niet mee of ervaart de persoon in kwestie geen seksueel plezier. Uit onderzoek blijkt dat 27 procent van de vrouwen en bijna 20 procent van de mannen aan één of meerdere seksuele disfuncties lijdt. Omdat er een taboe op zit, wordt het weinig gesignaleerd en amper behandeld. Voor veel mensen is de oorzaak van het euvel dus onbekend.

”27 procent van de vrouwen lijdt aan één of meerdere seksuele disfuncties.”

Aangezien de oorzaken van seksuele disfunctie enorm uiteenlopend zijn, focussen wij in dit artikel op de invloed van veelgebruikte medicijnen op je seksleven. Vaak zijn dit antipsychotica, antidepressiva en medicijnen die met je bloeddruk en hormonen te maken hebben.

Medicijnen die je seksleven verstoren

Ondanks dat de bijwerkingen van medicijnen per persoon verschilt, zijn er voldoende aanwijzingen om te stellen dat de volgende medicijntypen je seksleven nadelig beïnvloeden.

Antidepressiva

Het antidepressivagebruik onder Nederlanders loopt al jaren op. Volgens de laatste cijfers gebruiken meer dan een miljoen mensen de depressieremmer. Over de bijwerkingen is veel te doen geweest in het nieuws. Vooral suïcidaliteit, een lage bloeddruk en gewichtstoename zijn veelbesproken. Hierdoor wordt de andere nare bijwerking ondergesneeuwd: een verlaagd libido. Het is nog onduidelijk hoe het precies komt, meldt specialist seksuele gezondheidszorg Dr. Lee. Hoogstwaarschijnlijk heeft het te maken met je dopamine- en testosteronniveau dat uit balans is. Deze hormonen zijn namelijk nodig voor seksuele opwinding en orgasmes.

Antipsychotica

Antipsychotische medicijnen zorgen vaak voor seksuele disfunctie omdat ze bepaalde hormoonlevels in je hersenen beïnvloeden. Om in medische termen te spreken zegt Dr. Lee er het volgende over: ”Dit komt omdat deze medicijnen dopamine- en histaminereceptoren blokkeren, prolactinespiegels verhogen en de sedatie verhogen”. Het komt er op neer dat de antipsychotica ervoor zorgen dat je psychisch zo vlak mogelijk wordt gemaakt. Dit verkleint de kans op psychotische klachten, maar je betaalt er de prijs voor dat andere gevoelens en emoties ook vervlakken. Onder andere je seksuele gevoelens.

Bloeddrukmedicijnen

Veel medicijnen die een hoge bloeddruk onder controle houden, beïnvloeden je seksleven. Bij mannen uit dit zich met name in erectieproblemen en bij vrouwen een verlaagd libido. In tegenstelling tot de eerdergenoemde medicijnen is hier een mogelijke oplossing voor: wisselen van recept. Het is raadzaam om contact op te nemen met je huisarts als je wil wisselen. Het is vaak zelfs mogelijk om af te bouwen mits je bereid bent aan je voedingspatroon te werken en regelmatig te sporten. Ook hiervoor is het verstandig eerst met je huisarts te te praten.

(Narcotische) pijnstillers

Hevige pijnstillers zoals morfine en oxycodon verlichten de ergste pijnen, maar kennen een aantal vervelende bijwerkingen. Het zorgt vaak voor seksuele disfunctie aangezien het de productie van testosteron en andere belangrijke ‘sekshormonen’ vertraagt. De bijwerkingen van deze hevige pijnstillers zijn nog niet grondig onderzocht, maar er zijn voldoende aanwijzingen dat het effect kan hebben op je seksleven. Zo blijkt uit een onderzoek (gepubliceerd in de Journal of Clinical Endocrinology) dat bijna alle mannen en driekwart van de vrouwen minder zin in seks hadden na het gebruik van narcotische pijnstillers.

De anticonceptiepil

De anticonceptiepil legt de productie van een aantal belangrijke hormonen in de eierstokken stil om te voorkomen dat je zwanger wordt. Dit zijn testosteron, progestagenen en oestrogenen. De laatste twee hormonen worden wel weer aangemaakt/teruggegeven, maar de testosteronproductie – dat belangrijk is voor je libido – wordt gehalveerd! Je kunt wel raden wat dit met je seksleven doet. Het is een zeer ingrijpende en onderbelichte bijwerking. Er wordt zelden over gecommuniceerd terwijl jonge vrouwen zonder discussie dé pil krijgen toegewezen.

Overige medicijnen die je seksleven beïnvloeden

Naast het rijtje bekende medicijnen die bij veel mensen voor minder seksuele activiteit zorgen, zijn er meer medicijnen met dezelfde bijwerkingen. Bij veruit de meeste medicijnen is de blokkade van dopamineaanmaak en testosteron het grootste euvel. Hierbij een rijtje overige medicijnen die je seksleven beïnvloeden:

• Anti-epileptica; medicijnen die ervoor zorgen dat je minder gevoelig wordt voor prikkels
• Anxiolytica; medicijnen die angstklachten verminderen
• Maagzuurremmers; ook wel H2-blokkers genoemd. Werkt tegen maagklachten.
• Anti-androgeen; beter bekend als testosteronblokkers. Wordt gebruikt als er een disbalans is.
• Anti-aritmica; medicijn tegen hartritmestoornissen
• Ontspanningsmedicijnen
• 5-alpha-reductaseremmers; behandeling van benige prostaathyperplasie
• Cholesterolverlagers
• Anabole steroïden; prestatieverhogende middelen
• Prostaatmedicijnen
• Bepaalde medicijnen tegen Parkinson

Je seksuele behoeften terugkrijgen

De eerste stap naar klachtvermindering is het doorbreken van het taboe. Veel mensen weten niet eens dat medicatie de boosdoener is van – al dan niet tijdelijke – seksuele disfunctie. Na het opmerken is het zaak er over te communiceren met je (huis)arts. Er zijn vaak mogelijkheden om bijvoorbeeld van medicijn te wisselen of door een aanpassing van de levensstijl minder medicijnen te hoeven slikken. Zo kan de pil vervangen worden door andere anticonceptie en zijn medicijnen tegen hoge bloeddruk vaak tegen te gaan door sport, gezonde voeding en afvallen. Houd er tot slot rekening mee dat seksuele disfunctie lang niet altijd het gevolg is van medicatie. Psychische en lichamelijke klachten zijn net zo vaak boosdoener.

Heb je vragen over jouw seksualiteit? Vraag het seksuoloog Nynke Nijman via nynke@pabo.nl of laat je vraag achter in de reacties.