Wees als Eva: breek los en maak je eigen regels

Die Eva toch. Ze nam een hapje van de verboden appel, werd samen met Adam het Paradijs uitgejaagd en zou voortaan helse pijnen lijden bij bevallingen. God is niet de makkelijkste en al helemaal niet wanneer een mens het waagt een eigen pad te volgen. Wij zeggen: Good for you, Eve!

We kennen het verhaal allemaal. Min of meer. Voor de minder Bijbelvasten onder ons een kleine recap: Adam en Eva leefden zorgeloos, en een tikkeltje saai, in het hof van Eden. Het enige spannende aan dat hele Paradijs was de boom met kennis van goed en kwaad, waarvan ze onder geen beding de vruchten mochten eten. Waarom niet? Omdat ze dan gelijk zouden zijn aan God zelf en dat vond de Schepper natuurlijk geen puik plan. Maar de Heer had buiten de slinkse slang gerekend.

Zwoegen en zweten

Het serpent wist Eva te verleiden tóch een hapje te nemen omdat ze dan ‘de waarheid zou zien’. En dat wilde nieuwsgierige Eva wel. Ze plukte een vrucht, at hem op en gaf er eentje aan Adam. Wie het Oude Testament een beetje kent, kan wel voorspellen hoe God reageerde. Niet al te vergevingsgezind. Sterker nog: hij riep zijn toorn over de eerste mensen uit en verjoeg ze uit het Paradijs.

Nu ze de waarheid kenden, zouden ze zich voor altijd schamen voor hun naaktheid, zouden man en vrouw voor eeuwig vijanden zijn en zou de vrouw met pijn haar kinderen baren. Het lome rondlummelen in het Paradijs was voorbij, voortaan zou de mens zwoegen en zweten in het aardse tranendal.

De waarde van een vrouw

Dat dit verhaal vrij beroerd heeft uitgepakt voor vrouwen is bekend. Het beeld dat Eva een tweederangs mens was, een fatale verleidster en schuldig aan de zondeval heeft zich muurvast in het collectief geheugen gebeiteld. Van heksenvervolgingen tot #MeToo-schandalen: vrouwen hebben eeuwenlang moeten buigen onder denigrerende opvattingen over het wezen en de waarde van de vrouw.

Niet dat we de schuld alleen bij het Bijbelverhaal kunnen leggen. Vrouwenonderdrukking is helaas van alle tijden en alle culturen. Maar toch, het heeft niet bepaald geholpen.

Bewust en onbewust heb je er ongetwijfeld veel van meegekregen. Misschien werd je opgevoed met de vermanende vinger dat je een ‘net meisje’ moest zijn. Dat je altijd beleefd en vriendelijk moest reageren en niet tegen anderen in moest gaan. Dat je anderen juist blij moest maken, zelfs als dit nadelig was voor jou. Vrouwen bukken nog steeds onder diepgewortelde stereotypen van wat het betekent om vrouw te zijn. Hoe je je zou moeten gedragen. Wat je wel en niet zou kunnen. En wat wel of niet geoorloofd is.

Typische stereotypen

Misschien herken je er wel een paar:

• Vrouwen zijn zorgzaam en worden gelukkig van het zorgen voor anderen
• Vrouwen zijn bescheiden en staan niet graag in het middelpunt
• Vrouwen blijven op de achtergrond bij vergaderingen en steken hun hand niet op bij promoties
• Vrouwen willen aardig gevonden worden en zoeken altijd samen naar de gulden middenweg
• Vrouwen zijn geen leiders, maar volgers
• Vrouwen hoeven niet zo nodig hogerop, ze zijn tevreden waar ze zijn
• Vrouwen hebben geen onenightstands
• Vrouwen nemen geen initiatief, maar laten op zich jagen
• Vrouwen zijn emotioneel, niet rationeel
• Vrouwen zijn niet agressief of assertief
• Vrouwen zijn verantwoordelijk voor het huishouden en de opvoeding van kinderen

Slutshaming en seksisme

Op zich zitten er best wat aardige eigenschappen bij. Het is tenslotte niet per se negatief om zorgzaam of bescheiden te zijn. En veel vrouwen zullen zich misschien herkennen in bepaalde stereotypen en zeggen: ‘Ja, maar zo zijn we toch ook?’ Maar het punt is dat dit soort stereotypen vrouwen in een mal stoppen, waarna elke minieme afwijking van het traditionele vrouwbeeld wordt afgestraft.

Denk maar aan fenomenen als slutshaming of aan vrouwelijke politici die op sociale media op grove wijze de mond worden gesnoerd. Op die manier worden stereotypen wél schadelijk en blokkeren ze de weg voor heel veel vrouwen die het anders willen. Of die niet zo zijn. Het is prima als jij toevallig bescheiden van aard bent, het is niet prima als je het gevoel hebt dat je je bescheiden moet gedragen omdat je anders niet aan een bepaald vrouwbeeld voldoet.

Meer lezen over stereotypen en seksisme in de politiek? Check ons artikel hier! Weten hoe je met seksisme op sociale media om moet gaan? Je leest er hier alles over. 

Wees als Eva

Terug naar Eva. Want zij had het wel begrepen, hoezeer de traditionele lezing ook vasthoudt aan het idee dat ze zwak en zondig was. Eva was nieuwsgierig, ze dacht na en koos er zelf voor om van de appel te eten en zo toegang te verkrijgen tot de bron van alle kennis.

Dat is niets schaamtevols, dat is juist iets heel menselijks. Sterker nog, dat is wat ons mens heeft gemaakt. Dankzij Eva zijn we geen rondhuppelende naïevelingen meer, maar kunnen we reflecteren op goed en kwaad en daar keuzes in maken.

Maak je eigen regels

Eva durfde haar veilige leventje in het Paradijs los te laten en te kiezen voor waarheid. En voor een nieuwe blik op wat het betekent om mens te zijn. Daar is lef voor nodig. De moraal van dit verhaal zou dus niet moeten zijn dat je slaafs achter opgelegde normen aan moet huppelen. Maar dat je juist voluit moet streven naar zelfstandig denken. Ga tegen de heersende regels in en durf je eigen regels te maken.

Wil je seks met meerdere mensen? Lekker doen. Laat je niet tegenhouden door vrouwonvriendelijke ideeën over vrouwelijkheid. Wil je fulltime blijven werken nadat je kinderen hebt gekregen? Ga ervoor en wees niet bang voor de reacties van anderen. Heb je geen zin om make-up te dragen en word je blij van baggy spijkerbroeken en simpele sneakers? Tuurlijk, waarom zou je je volplamuren als je daar helemaal geen zin in hebt?!

Laten we een voorbeeld nemen aan good, old Eve. Oké, die baarpijnen zijn niet lollig. Maar als dat de prijs was voor een volwaardig mens zijn, dan heeft ze een goeie deal gemaakt. Zie je wel, wij vrouwen kunnen best onderhandelen. Onze oermoeder bewijst het.