Hoe een negatief zelfbeeld je seksleven kan verpesten

Verpest een negatief zelfbeeld je seksleven? Als jij jezelf regelmatig probeert te verstoppen in bed, met de gordijnen dicht en de lampen uit, is het antwoord waarschijnlijk ‘ja’. Onzekerheid over je lichaam kan een potentieel fijne vrijpartij behoorlijk vergallen. Maar hoe krik je jouw uitgebluste zelfbeeld weer op? Zodat je vol zelfvertrouwen tussen de lakens durft de duiken?

Wat is een laag zelfbeeld?

Je zelfbeeld is de manier waarop je naar jezelf kijkt, maar dat betekent niet dat je er ook daadwerkelijk zo uitziet. Het beeld wordt gevormd door ervaringen uit je leven. Van de houding van je ouders tot vriendinnenpraat in de puberteit en innerlijke elementen, zoals emoties of hormonale buien waardoor je je opeens onzeker voelt.

Stel dat je als vijftienjarige op school te horen kreeg dat je een dikke kont had. Of dat je een moeder had die leefde op dieetshakes en jojoënd door het leven ging. Of dat je eerste vriendje zeurde over elk chipje dat je in je mond stak. Al die herinneringen draag je met je mee. En ze vormen de grondslag voor je zelfbeeld van vandaag.

Weggepoetste putjes en pukkeltjes

Daarnaast spelen ook de media een rol. We worden continu overspoeld met beelden van onrealistische lijven en gezichten waarop elk pukkeltje of putje vakkundig is weggepoetst. Al die beelden zijn bewerkt en de vrouwen in kwestie  zijn onder de beste omstandigheden gefotografeerd en gefilmd. Het is een hopeloze zaak om je daaraan te spiegelen en aan zo’n ideaalbeeld te willen voldoen.

”We worden continu overspoeld met beelden van onrealistische lijven.”

Natuurlijk kun je denken dat die beelden geen invloed op jou hebben, maar onbewust nestelen ze zich toch vast in jouw perceptie van een perfect lichaam. Resultaat? Het ideale broeinest voor een verstoord of negatief zelfbeeld.

Als je worstelt met een laag zelfbeeld, ben je extreem kritisch op jezelf. Je denkt dat je barst van de gebreken, of ze nu lichamelijk, emotioneel of geestelijk zijn. Sommige mensen vinden zichzelf dom, anderen bekritiseren elke keuze die ze maken en weer anderen kunnen niet naar hun reflectie in een spiegel kijken zonder elke imperfectie tot in den treure af te branden.

Signalen van een laag zelfbeeld

Mensen met negatieve opvattingen over hun lichaam hebben regelmatig sombere gedachten over de manier waarop ze eruit zien. Vaak voldoen ze aan een of meerdere kenmerken uit dit rijtje:

• Ze zijn extreem gefocust op elke kleine imperfectie in hun uiterlijk.
• Ze vinden zichzelf onaantrekkelijk, of zelfs lelijk.
• Ze zijn bang dat anderen hun zogenaamde afwijkingen veroordelen.
• Ze zijn vaker dan anderen perfectionistisch ingesteld.
• Ze zijn continu met hun uiterlijk bezig.
• Ze besteden overdreven veel aandacht aan make-up en kleding.
• Ze vergelijken zichzelf constant met anderen.
• Ze hebben veel goedkeuring van anderen nodig en vragen regelmatig of ze er dik of lelijk uitzien.
• Ze overwegen cosmetische chirurgie of hebben al aan zich laten sleutelen.
• Ze zijn nooit tevreden met zichzelf.

De relatie tussen een laag zelfbeeld en slechte seks

Komen deze signalen je bekend voor? En merk je dat je seksuele relaties nooit lekker uit de verf komen omdat je jezelf niet over durft te geven?

Killing voor fatsoenlijk voorspel

Dat is niet zo gek. Naakt in bed lijkt het alsof elke putje, bobbeltje of rolletje onder een vergrootglas ligt en als jij het al ziet, wat zal je partner er dan wel niet van denken? Het lastige is dat je zulke gedachten niet uit kunt zetten. Ze zijn er en nemen langzamerhand alles over tot je alleen nog maar kunt denken aan je ‘walgelijke buik’, je ‘moddervette dijen’ of je ‘veel te kleine borsten’.

Nogal begrijpelijk dat zulke gedachten killing zijn voor fatsoenlijk voorspel en een vrijpartij waar zowel jij als je partner van kan genieten. Hoewel mannen ook onzeker kunnen zijn over hun verschijning, zit die onzekerheid hen tijdens de daadwerkelijke daad niet zo in de weg. Toch iets met alles vergetende driften, ofzo. Maar voor vrouwen heeft de manier waarop zij hun lichaam beoordelen vaak een enorme impact op hun seksuele verlangens en zelfs hun vermogen om opgewonden te raken.

Verlangen naar seks verdwijnt

Dat blijkt uit het proefschrift van Femke van den Brink van de Universiteit Utrecht, waarin ze concludeert dat je lichaamsbeeld een sterke connectie heeft met je seksueel functioneren, je seksueel gedrag en je seksueel zelfbeeld. Misschien herken je het ook wel. Als je jezelf onaantrekkelijk vindt, ben je je daar tijdens de seks continu van bewust. Daardoor daalt je zelfvertrouwen en kun je op den duur allerlei vormen van seksuele intimiteit gaan vermijden.

Het verlangen naar seks verdwijnt, het opgewonden raken tijdens het voorspel raakt verstoord en het vermogen om tot een hoogtepunt te komen brokkelt af. Hoe kritischer je bent over je lichaam, hoe ongemakkelijker je jezelf voelt bij aanrakingen en blikken die op je naakte lichaam worden geworpen. Jezelf in het moment verliezen zit er dan helemaal niet meer in.

Begrensd seksrepertoire

Maar er zijn meer manieren waarop een negatief zelfbeeld je seksleven beïnvloedt. Zo hebben schamende vrouwen de neiging om hun lichaam te verstoppen of zichzelf onder de lakens verdekt op te stellen in een verduisterde kamer. Ze voelen zich niet prettig als hun partner bepaalde lichaamsdelen aanraakt en zijn continu op hun qui-vive als het gaat om dwalende handen over buikrolletjes of steelse blikken op dijen of billen.  

Vrouwen die een hekel aan hun lichaam hebben, kunnen zich dan ook meestal niet verheugen op een uitgebreid arsenaal aan spannende seksstandjes. Hun repertoire is begrensd, omdat ze zich niet vrijelijk durven te uiten en zich druk liggen te maken over de manier waarop ze erbij liggen. Het plezier van seks en de intimiteit met een partner is op zulke momenten mijlenver weg.

Kortom. Hoe kritischer je bent, hoe ingetogener je zult zijn in bed. En dat is zonde, toch?

Verbeter je zelfbeeld, verbeter je seksleven

Uit het onderzoek van Femke van den Brink bleek bovendien dat het mes aan twee kanten snijdt. Mensen die positief over hun lichaam denken, zijn doorgaans tevredenen en actiever in bed. Daarom is het zo belangrijk dat je negatieve gedachten en gevoelens over je lijf omverwerpt en tegelijkertijd bouwt aan een beter zelfbeeld. Hoe meer we onszelf accepteren, hoe makkelijker het wordt om van seks te genieten.

Maar hoe doe je dat? Hoe leer je houden van je zogenaamde imperfecties?

Als je jezelf wilt leren accepteren, zal je er eerst van doordrongen moeten raken dat je sommige dingen niet kunt veranderen. Er zijn delen van je lichaam die je gewoon moet accepteren en omarmen zoals ze zijn. Iedereen is uniek, het heeft weinig zin om aan een voorgefabriceerd schoonheidsideaal te willen voldoen. Het aanvaarden en waarderen van de kenmerken die we niet kunnen veranderen is de eerste stap naar zelfliefde.

Volgende stappen? We hebben een paar handige handvaten voor je op een rijtje gezet!

• Vaak leggen vrouwen de lat voor zichzelf een stuk hoger dan voor anderen. Denk daarom eens aan vrouwen met ongeveer hetzelfde figuur als jij. Ben je ook zo kritisch op hen? Of vind je ze eigenlijk gewoon mooi zoals ze zijn? Als dat laatste zo is, waarom zou je dan zo onzeker over jezelf zijn?
• Sommige vrouwen met een laag zelfbeeld vermijden alle spiegels en winkelruiten. Niet doen! De eerste stap naar een gezonder zelfbeeld is jezelf eerlijk bekijken. Ga dus voor een spiegel staan en observeer jezelf maar eens een tijdje. Ga vooral niet focussen op je ‘minpunten’, maar benoem hardop wat je mooi vindt aan jezelf. Wees daar vervolgens trots op.
• Wanneer je weet wat je mooi vindt aan jezelf, kun je daar de nadruk op leggen. Niemand is perfect, maar iedereen heeft lichaamspunten die eruit springen. Goede borsten, een mooie taille of een flinke bos haar? If you’ve got it, flaunt it!
• Spiegel je niet aan actrices of modellen in reclamespots. Heb je enig idee hoeveel visagie en belichting ervoor nodig is om er zo onaards uit te zien? Misschien een beetje flauw, maar zoek anders eens naar make-up-loze foto’s van de sterren. Dan zie je dat het ook maar gewone stervelingen zijn, net zoals jij.
• Stop met vergelijken. Of het nu vriendinnen, modellen of vage bekenden op sociale media zijn, aan iedereen ‘mankeert’ iets en niemand is perfect. Nee, ook die perfect gestylede influencer op de top van een berg in Zuid-Amerika niet.
• Verloeder jezelf niet. Denk na over je kleding en make-up en ga er niet slonzig en slordig bijlopen. We merken allemaal hoezeer we in deze coronatijden snakken naar een simpel kappersbezoekje. Logisch ook: als je een beetje tijd en energie in je uiterlijk steekt, voel je jezelf meteen een stuk aantrekkelijker.
• Probeer positief in het leven te staan. Lach en geniet van alle leuke dingen die het leven je brengt. Ken je ‘De griezels’ van Roald Dahl? Daarin staat een van de wijste levenslessen over uiterlijk en innerlijk ooit. Op de illustratie zie je een vrouw met een onderkin, een knobbelneus en een enorme overbite. Geen schoonheid naar huidige maatstaven, maar: ‘Als je mooie gedachten hebt, schijnen ze uit je gezicht als zonnestralen en zal je er altijd mooi uitzien.’

Probeer daar aan te denken, de eerstvolgende keer dat je jezelf staat te verbijten voor de spiegel. Of als je met het schaamrood op de kaken weg probeert te duiken van de handen van je bedpartner.

Nergens voor nodig, je bent mooi zoals je bent. En dat vind je partner ongetwijfeld ook. Dus hup, naar de slaapkamer! 😉

Lees ook: Drs. Nynke Nijman over zelfliefde