Wat is panseksualiteit en hoe weet jij of je panseksueel bent?

Homoseksueel, lesbisch, hetero, biseksueel of panseksueel: ken jij de verschillen tussen al deze seksuele oriëntaties? Twijfel je zelf of jij panseksueel bent of heeft iemand in jouw omgeving vragen over het verschil tussen biseksualiteit en panseksualiteit? Wij vertellen je er meer over.

Wat is panseksualiteit?

Iemand die panseksueel is, voelt zich aangetrokken tot mensen, ongeacht hun geslacht of genderidentiteit. Iemand die panseksueel is, richt zich niet op het uiterlijk of uiterlijke kenmerken van een persoon. Het is de persoonlijkheid die belangrijk is en gender doet er niet toe. De naam panseksueel komt van het Griekse pan, dat staat voor ‘alles’.

Sekstherapeut Dr. Kelly Wise beschrijft een panseksueel als “iemand die zich voelt aangetrokken tot andere mensen, ongeacht het (biologische) geslacht en de identiteit. Dat is irrelevant. Panseksuelen hebben het idee dat gender een vloeibaar begrip is”.

Op wie wordt een panseksueel verliefd?

Panseksuelen kunnen verliefd worden op iemand van elk geslacht, maar ook op genderneutrale mensen. Panseksuelen kunnen dus verliefd zijn op een man of vrouw, maar ook op iemand die transgender is: iemand die in het verkeerde lichaam is geboren en nu als het andere geslacht leeft. En ook op mensen die genderqueer (non-binair) zijn: mensen die zich niet uitsluitend als mannelijk of vrouwelijk zien. Het geslacht van iemand heeft geen invloed.

Er bestaan veel missconcepties over panseksualiteit. Klinisch seksuoloog Kat Van Kirk werkt met tieners en de LGBTQ-community in de VS: “Panseksuele tieners vinden het soms lastig om zich te identificeren met een community en daar steun van te krijgen. Zelfs sommige organisaties begrijpen niet goed wat panseksualiteit is.”

Panseksualiteit is volkomen onschuldig en heeft niks te maken met een parafilie als necrofilie, pedofilie of seks met dieren of voorwerpen. Het is ook geen oriëntatie die gefixeerd is op seks. De 28-jarige panseksueel Daniëlle zegt: “Het is niet zo dat ik een enorme sexdrive heb en dat ik meer mensen nodig heb om me te bevredigen en dat ik daarom panseksueel ben.”

Verschil panseksualiteit en biseksualiteit

De grens tussen panseksualiteit en biseksualiteit is een beetje vaag. Simpel gezegd zou je het zo kunnen stellen: biseksuelen vallen op mensen die binnen het binaire geslachtsmodel vallen: mannen en vrouwen, die hetzelfde geslacht hebben als bij hun geboorte. Panseksuelen kunnen verliefd zijn op eigenlijk iedereen, ook non-binaire personen. Er bestaat ook nog een oriëntatie die we omniseksualiteit noemen. Dit is bijna hetzelfde als panseksualiteit, maar dan met de erkenning van het geslacht. Omniseksuelen erkennen het geslacht dus wel.

Binair en non-binair geslacht

Binaire geslachten kennen we allemaal: je bent een man of je bent een vrouw. Iemand met een non-binair geslacht (ook wel genderqueer) voelt zich niet thuis in één van beide groepen. Non-binair is een parapluterm. Hieronder vallen bijvoorbeeld mensen met meerdere genders, mensen die wisselen van gender (genderfluïde) en mensen die een derde geslacht hebben.

Zoals we al schreven is de grens tussen biseksualiteit en panseksualiteit soms vaag. Dit komt omdat er zoveel mensen zijn, met even zoveel wensen. Sommige mensen zouden de term biseksualiteit het liefst zien verdwijnen uit de seksuele oriëntaties: dit wordt ook wel bi-erasure genoemd. Een reden is dat biseksualiteit teveel de nadruk zou leggen op de binaire geslachten en te weinig op non-binaire geslachten. Anderen strijden juist om deze term te houden, omdat biseksualiteit net zo goed een seksuele identiteit is als homoseksualiteit en heteroseksualiteit.

De panseksuele community in Nederland

Helaas is er online nog bijzonder weinig te vinden over de panseksuele community in Nederland of in de rest van Europa. Dit komt onder andere door de vage grens tussen biseksualiteit en panseksualiteit. Voor vragen kun jij altijd terecht bij het COC. Deze organisatie komt al jaren op voor de belangen van LHBTI’s: lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen, trans- en intersekse personen.

Wil je mensen ontmoeten die net als jij denken en leven? Dan kun je bijvoorbeeld naar een thema-middag gaan, zoals de Queer aan Zee borrel in Café de Prael in Den Haag. Dit is een borrel voor mensen die binnen de LHBTI-groep vallen, of panseksueel, non-binair, queer of aseksueel zijn.

Kort samengevat: een lijstje begrippen

Misschien heb jij in dit artikel veel dingen gelezen waar je nog nooit van gehoord hebt. Hieronder volgen nog eens de begrippen die we hebben genoemd:

• Panseksualiteit: de seksuele oriëntatie waarbij men verliefd kan zijn op mensen, zonder het geslacht of genderidentiteit te erkennen.
• Biseksualiteit: de seksuele oriëntatie waarbij men verliefd kan zijn op binaire geslachten: mannen en vrouwen.
• Omniseksualiteit: de seksuele oriëntatie waarbij men verliefd kan zijn op mensen, met erkenning van het geslacht van die persoon.
• Binaire geslachten: het geslacht wat bij je geboorte wordt genoteerd, dus mannelijk of vrouwelijk.
• Genderqueer/non-binair: de parapluterm voor mensen die niet exclusief mannelijk of vrouwelijk zijn.

Bekende mensen die panseksueel zijn

Er zijn aardig wat mensen die de laatste tijd bekend hebben gemaakt dat zij panseksueel zijn. Opvallend is dat dat voornamelijk vrouwen zijn die in de jaren 80 en 90 van de vorige eeuw werden geboren. Onder andere actrice en zangeres Miley Cyrus heeft bekend gemaakt dat zij panseksueel is. Ook actrice en zangeres Bella Thorne en zangeres Janelle Monaé identificeren zich met panseksualiteit, net als blogger Tess Holiday, zangeres Sia en zangeres Lizzo. In dit lijstje horen niet uitsluitend vrouwen thuis: ook Brendon Urie (van Panic! At The Disco) en Bob the Drag Queen zien zichzelf als panseksueel.