Dit gebeurt er in je brein als je verliefd bent

Vlinders in je buik, een hart dat op hol slaat en je lijf dat in vuur en vlam staat. Als we verliefd zijn, voelen we dat door heel ons lichaam. Maar heb je je wel eens afgevraagd waar die gevoelens vandaan komen? Niet uit dat brandend orgaan in je borstkas, welnee. Verliefdheid begint met de chemicaliën in je brein.

Verliefd zijn is fascinerend

Verliefd worden is een fascinerend fenomeen. Niet voor niets is er in talloze liedjes, films en verhalen een hoofdrol weggelegd voor deze gekmakende emotie. Gekmakend, inderdaad, want onder Cupido’s invloed veranderen we van redelijk rationele wezens plotsklaps in euforische waanzinnigen. Onze gevoelens schieten alle kanten op, we spenderen dagen en nachten in een droomwereld en we zijn bereid onze geliefde tot in de diepste diepten van de hel te volgen.

Daarnaast lijkt het alsof ons hart bijna uit ons lijf springt van pure vreugde en opwinding. Niet zo gek dat mensen de oorsprong van verliefdheid vroeger zochten in onze borstkas. Maar laat dat kloppend orgaan nu net niks met verliefdheid te maken hebben. Tuurlijk, een brein spreekt een stuk minder tot de verbeelding dan een hart dat in vuur en vlam staat. Maar het is wel precies where the action happens wanneer Cupido zijn pijlen op je richt.

Lees ook: Dit is het beroemde vragenlijstje om snel verliefd te worden

Waar zetelt de liefde in je brein?

Over deze vraag hebben talloze wetenschappers zich gebogen. En de wetenschap erachter is behoorlijk complex. Maar als we het even versimpelen, komt het hierop neer.

Als je op slag verliefd raakt, nemen neurochemicaliën zoals dopamine en oxytocine je brein over. Dopamine zorgt ervoor dat je blij wordt van de gedachte aan je crush, oxytocine zorgt ervoor dat je je aan elkaar wil binden. Samen is het een soort gelukscocktail, waardoor je je euforisch en verrukt voelt.

Tegelijkertijd worden andere gebieden in je hersenen juist op non-actief gezet, waardoor je bijvoorbeeld een stuk impulsiever en irrationeler gaat reageren.

Blij ei 

Maar laten we beginnen met dat eerste hormoon. Dopamine, oftewel het blij ei onder de hormonenschare. Deze neurotransmitter helpt je zenuwcellen met elkaar te communiceren. Hoewel je altijd dopamine in je systeem hebt, komt er een enorme vloedgolf vrij als je verliefd bent. Daardoor voel je je extra vrolijk en positief.

Dopamine wordt ook geassocieerd met het beloningssysteem in je brein. Hoe vaker je aan je lover denkt, hoe meer het wordt aangemaakt en hoe beter je jezelf voelt. Wanneer je je geliefde dan daadwerkelijk ziet, reageert je brein door nóg meer dopamine aan te maken. Niet verrassend dus, dat je je verlangens op den duur nog maar nauwelijks kunt bedwingen en altijd samen wil zijn.

Naast alle fijne gevoelens, deactiveert dopamine ook de neurale zenuwbanen die verantwoordelijk zijn voor negatieve emoties als angst en pijn. Resultaat? Je transformeert in een superpositieve stuiterbal, high on dopamine.

Extra sterke verbinding

Ook oxytocine is zo’n vrolijk hormoon. Het speelt zelfs zo’n grote rol in de liefde dat het ook wel ‘het liefdeshormoon’ wordt genoemd. Oxytocine wordt geproduceerd in je hypothalamus en wordt vrijgelaten wanneer we ons aangetrokken voelen tot iemand.

Het hormoon zorgt er niet alleen voor dat je je blij en opgewonden voelt, maar het stimuleert ook gevoelens van vertrouwen, veiligheid en verbinding. Zeker in een latere fase van je relatie is de rol van oxytocine onontbeerlijk.

Waarom? Omdat oxytocine ervoor zorgt dat je je relaxt en op je gemak voelt bij je partner. En omdat het hormoon ervoor zorgt dat je je verbonden voelt bij lichamelijke aanraking. Telkens als je elkaar kust of knuffelt komt er namelijk een beetje oxytocine vrij. Daardoor voel je je extra sterk verbonden met je partner en ben je minder snel geneigd het buiten de deur te gaan zoeken.

Je brein geeft licht op een scan

De reacties van je brein zijn zelfs zichtbaar op een scan. In 2000 wilden onderzoekers van het University College London ontdekken hoe liefde het brein beïnvloedt. Voor hun studie maakten ze MRI-scans van zeventien mannen en vrouwen die naar foto’s van hun geliefden keken.

Uit de scans bleek dat specifieke gebieden in het brein oplichtten wanneer de deelnemers deze foto’s bekeken. Het opvallendst? Dat juist in deze gebieden het beloningssysteem nestelt. Dat systeem komt in actie wanneer je in contact komt met dingen die positieve gevoelens opwekken. Zoals het gezicht van je partner, dus.

Het is ook dat deel in je hersenen dat gevoelig is voor verslavingen. Het feit dat er juist naar dit deel van je brein bloed wordt gestuurd wanneer je je partner ziet, laat zien dat liefde stiekem inderdaad een kleine verslaving kan zijn. De scan bewijst het.

Welke effecten heeft een lovestruck brein op je gedrag?

Maar wat betekent zo’n op hol geslagen hersenpan voor je dagelijks doen en laten? En voor de relatie met je kersverse lover? Nou, heel wat. We hebben de opvallendste effecten voor je op een rijtje gezet.

1: Je voelt minder pijn

Liefde is dan wel niet magisch, maar zo voelt het vaak wel. Een van de opvallendste gevolgen van verliefdheid, is dat je er minder pijn door ervaart. Zo blijkt uit onderzoek van Stanford University dat verliefde mensen minder hoofdpijn hebben. Oxytocine remt namelijk pijngevoelens en we weten inmiddels dat we dankzij onze lovers overvloedig veel van dit wonderhormoon aanmaken.

Verder heb je zelf misschien al eens gemerkt dat je je in een verliefde bui vrolijker, optimistischer en zorgelozer voelt. Die gevoelens hebben invloed op de mate waarin je pijn voelt, zo blijkt uit een klein onderzoek uit 2010. De deelnemers gaven aan dat ze minder pijn voelden wanneer ze naar foto’s van hun geliefden keken en uit hersenscans bleek wederom dat het beloningssysteem oplichtte wanneer ze dat deden.

Fysieke aanraking heeft overigens een nog groter effect. Daarom kan iets simpels als elkaars handen vasthouden tijdens een medische procedure al helpen om de pijn minder intens te maken.

2: Je hebt minder stress

Ben je stiekem een kleine stresskip? Goed nieuws, want als er iets is wat je stresslevels de nek omdraait, is het wel verliefdheid. Alleen al in de buurt zijn van het object of your affection zorgt namelijk voor een shot aan blije gelukshormonen waardoor alle stress als sneeuw voor de zon verdwijnt.

Als je een langere, harmonieuze relatie hebt, zit je helemaal gebakken. Uit onderzoek blijkt namelijk dat singles hogere levels van cortisol, het stresshormoon, hebben dan mensen in een lange relatie. Op zich begrijpelijk. Binnen een gezonde relatie kun je je zorgen en stressgevoelens met elkaar delen en is er altijd iemand om je hart bij te luchten. Samen is het makkelijker om uitdagingen het hoofd te bieden dan alleen.

3: Een brainboost!

De liefde heeft opmerkelijke effecten op je cognitief vermogen. Van het een op het andere moment verander je in een ware speurneus die elk miniem splintertje informatie als een spons opzuigt. Maakt niet uit hoe insignificant het is, je lepelt elk detail naar binnen tot je hersenpannetje propvol zit met het wel en wee van je lover: of het nu om zijn lievelingskleur, zijn lievelingseten of zijn zieligste jeugdherinnering gaat.

Het enige jammere is dat dit vooral geldt voor dit specifieke deel uit jouw leven: je razende verliefdheid. Verder ben je waarschijnlijk hopeloos in de war en vergeet je het bestaan van alles en iedereen om je heen.

4: Je voelt meer passie

We kennen het allemaal wel. Als je verliefd bent, wil je je geliefde bespringen. Die krachtigere seksdrive wordt geassocieerd met androgenen. Deze groep hormonen, waar testosteron onderdeel van uitmaakt, versterkt je verlangen naar seks.

Wanneer je dan daadwerkelijk met elkaar het bed induikt, komen er plotseling nog meer van deze hitsige hormoontjes vrij. In combinatie met onze blije vrienden dopamine en oxytocine beland je al snel in een cyclus van continu verlangen. Seks met je partner stimuleert dus het gevoel van verbondenheid, dus het is niet zo raar dat jullie in het beginstadium jullie handen amper van elkaar kunnen houden.

5: Je brein past zich aan

Als je verliefd bent, lijkt het soms alsof jij en je geliefde een onzichtbare band hebben. Alsof je continu verbonden bent met elkaar en altijd op dezelfde golflengte zit. Voor dat onoverwinnelijke gevoel is een wetenschappelijke verklaring.

Volgens neuropsychotherapeut Trisha Stratford voelen mensen zich zo verbonden omdat delen van hun zenuwsystemen synchroniseren. Op dat moment komt de pariëtale hersenkwab in actie, waardoor mensen het gevoel krijgen dat ze elkaar op een dieper niveau kunnen ‘lezen’. Ze ervaren dan een moment van eenheid.

Hoewel je geen fysiek contact hoeft te hebben om deze synchronisatie te ervaren, zou het wél helpen. Net zoals aanrakingen pijn kunnen verminderen, kan knuffelen en kussen ervoor zorgen dat jullie hersenpatronen zich op een bepaald niveau aan elkaar aanpassen.

Lees ook: Waarom vallen we altijd op hetzelfde type?

Kan een verliefd brein je gedrag ook negatief beïnvloeden?

Verliefdheid is niet alleen maar rozengeur en maneschijn. Er kunnen behoorlijk wat onhandige, en soms ronduit nare, bijverschijnselen aan kleven. En ook die vinden hun oorsprong vaak in je hersenen.

Misselijk en andere ongemakken

Die tsunami aan hyperdepiep hormonen zorgt niet alleen voor euforische toestanden. Tussen al die blije hormonen zit namelijk ook adrenaline en dat zorgt ervoor dat je lichaam reageert zoals het zou reageren op gevaar of een andere crisis. Zo kun je klammige handen krijgen, knalrode wangen of trillerige bevingen door je lijf.

Sommige verliefde mensen zijn continu misselijk of verliezen al hun eetlust. En die vlinders in je buik? Die worden veroorzaakt door cortisol, het hormoon dat vrijkomt bij stress. Cortisol zorgt ervoor dat de bloedvaten in je maag en darmen vernauwen en daar komen die befaamde kriebels vandaan.

Slechter beoordelingsvermogen

Maar goed, dat is allemaal nog niet zo dramatisch. Een beetje misselijkheid en een beetje zenuwen hoort er ook gewoon bij. Minder onschuldig is het wanneer je op hol geslagen hart je beoordelingsvermogen aan gort slaat.

Heb je bijvoorbeeld wel eens iets compleet mafs gedaan om indruk op je crush te maken? Of was je ooit zo hopeloos verliefd dat je werkelijk alles voor je geliefde had gedaan, hoe onverantwoordelijk ook? Ook dat zijn die vermaledijde hormonen in je hersenpan weer.

Als je verliefd bent, zakken je amygdala, je frontale- en je prefrontale cortex namelijk als een plumpudding in elkaar. En laten dat nou net de gebieden zijn die verantwoordelijk zijn voor je analytisch vermogen en de mate waarin je gevolgen kunt inschatten.

Liefde maakt blind

Met andere woorden: je ratio wordt eventjes compleet van de sokken geblazen door die overdonderende gevoelens van verliefdheid. Hoeft niet erg te zijn, maar het kan soms wel tot onverstandige keuzes en acties leiden. Je reageert impulsiever en je neemt meer risico’s. En dat kan ertoe leiden dat onverantwoordelijke ideeën vanuit het perspectief van jullie liefdescoconnetje opeens puike plannen lijken.

Daarnaast kan het ervoor zorgen dat je totaal blind bent voor de tekortkomingen van de persoon op wie je zo hopeloos verliefd bent. Op zo’n moment word je zo meegezogen in de opwinding van jullie romance, dat je niet in staat bent blèrende alarmsignalen te herkennen. Ook daar mag je je brein voor bedanken. Want heel stiekem raken we een beetje verslaafd aan de positieve hormonen die vrijkomen als we verliefd zijn. En dan helpt het natuurlijk niet als we in ons achterhoofd kritische noten gaan kraken.

Liefde maakt blind? Zeker. Maar gelukkig maakt het ons ook héél eventjes een enorm euforisch blij ei. En dat blijft het beste gevoel dat er is.