Levensfases van de vrouw: van puber naar menopauze

Van puberteit naar menopauze is een wereld van verschil. Niet alleen lichamelijk, maar ook mentaal maak je ingrijpende veranderingen door. Vaak worden die gedreven door ervaringen, maar vlak die op en neer deinende hormoonspiegel niet uit. We duiken wat dieper in de wereld van de levensfases van de vrouw!

Wil je de levensfases van de vrouw begrijpen? Dan begin je bij de biologie. Oké, het klinkt wat ouderwets om je hele levensverhaal te pinpointen op mijlpalen als menstruaties, zwangerschappen en menopauzes. Maar laten we het voor de grap tóch eens doen.

Want er gebeurt nogal wat in je lijf en je hoofd wanneer die hormonen met je aan de haal gaan. Je verandert van vrolijk kind in boze, recalcitrante puber. En van boze, recalcitrante puber transformeer je in een ‘alle-ballen-in-de-lucht-houdende’- vrouw en/of moeder. Ben je eindelijk een beetje gewend aan die levensfase? Jawel hoor, dan vind je jezelf opeens zwetend terug met een knalrood kreeftenhoofd en een nieuw leven ingeblazen seksdrive. Leuk, maar ook een beetje verwarrend.

Hormones are a bitch, zoveel is wel duidelijk. Tegelijkertijd blijft het fascinerend dat we door al die schommelingen in ons lichaam zoveel transformaties doormaken. Laten we de drie belangrijkste levensfases onder de loep leggen!

Boze puber

Tijdens de puberteit zijn veel meisjes een wervelwind aan gierende hormonen. Het is dan ook een hele reis, van jong meisje naar jonge vrouw. De fysieke tekenen? Groeiende borsten, bredere heupen, schaam- en okselhaar, lichaamsgeur, vette huid en acne. En natuurlijk die eerste menstruatie. De meeste meisjes worden voor het eerst ongesteld tussen hun tiende en vijftiende jaar, maar eerder of later kan ook. Elk lichaam is anders en elk meisje volgt haar eigen ritme.

Sensatie zoeken

Die eerste menstruatie markeert ook meteen het startschot van de vruchtbare levensfase. En dat merken we niet alleen lichamelijk. Ons libido vlamt op, onze emoties schieten alle kanten op en we kunnen ons van het ene op het andere moment verliezen in een alles verterende verliefdheid. Zo’n amour fou gaat vaak met impulsieve en weinig doordachte beslissingen gepaard, want tja. Dat door hormonen gestuurde puberbrein draaft als een waanzinnige door tijdens deze jaren.

Die ontluikende seksuele gevoelens kunnen voor best wat drama zorgen. Omdat onze emoties zich in de puberteit veel sneller ontwikkelen dan onze ratio, zijn we de controle over onze acties regelmatig even kwijt en gaan we op zoek naar spanning en hevige gevoelens. Goed nadenken over onze keuzes? Vergeet het maar, onze impulsieve drang is simpelweg te groot om te weerstaan. Dat is de reden dat sensatiezoekende pubers sneller in de problemen komen als het gaat om alcohol, drugs of onveilige seks.

Dramaqueens

Vreugde en verdriet volgen elkaar bij dramaqueen-achtige pubers dan ook razendsnel op. Al die ups en downs kunnen soms behoorlijk intens zijn en het is niet voor niets dat pubers vaak last hebben van stemmingswisselingen en sombere buien. Voor veel pubermeisjes helpt het niet dat hun lichaam zulke ingrijpende veranderingen doormaakt. Ze voelen zich onzeker over hun uiterlijk en zijn extra gevoelig voor peer pressure en de plaatjes van ‘perfecte lichamen’ online en in de magazines.

De drang om ‘normaal’ te zijn en erbij te horen is groot en tegelijkertijd zitten we middenin de fase waarin we een eigen identiteit ontwikkelen. Een verwarrende tijd, kortom, waarin opstandigheid, dichtslaande deuren en huilbuien zich afwisselen met het zoeken naar de veiligheid en geborgenheid van thuis.

Volwassen vrouw

En dan ben je opeens volwassen. Veel vrouwen gaan tijdens deze levensfase door belangrijke veranderingen heen. Een van de ingrijpendste veranderingen is een baby in de buik. Want tja, na je puberteit kom je lichamelijk dan wel in rustiger vaarwater, op een maandelijkse oprisping na. Maar die relatieve rust wordt subiet de nek omgedraaid op het moment dat je je laat bezwangeren.

Die zwangerschap opent namelijk weer een splinternieuwe can of worms als het gaat om stuiterende en hysterische hormoonbombardementen. Niet alleen maakt je lijf de indrukwekkendste transformatie ooit door, je barst ook opeens in tranen uit bij het zien van een zwerm vogels of een reclame van het Wereld Natuur Fonds.

Hangbuikje

Waggelende loopjes, slapeloze nachten en een gatenkaasbrein. Soms lijkt het alsof je in negen maanden tijd negen jaar ouder bent geworden. Om over het wonderlijke fenomeen borstvoeding maar te zwijgen. Zeker, het is een zegen om je baby te mogen voeden, maar zevenmaal per dag en een borstontsteking verder is het soms ook een beetje om te huilen. En al helemaal als je in de spiegel een vettige haardos en een hangbuikje terug ziet grijnzen.

Gelukkig bevind je je in je twintiger en dertiger jaren lichamelijk op de top van je kunnen. En gelukkig is er voldoende wat je kunt doen om deze solide basis sterk te houden. Eet gezond, kom in beweging en hol jezelf vooral niet voorbij. Het is makkelijk om jezelf in deze fase te vergeten en alle aandacht op kinderen, werk en partner te richten. Maar je bent er zelf ook nog. En hoe sterker je je lichaam en geest houdt, hoe makkelijker je door alle pieken en dalen heen zeilt.

Dus no worries, je springt na een tijdje vanzelf weer terug in je fabulous self. Misschien met een paar extra kilootjes of een paar tijgerstrepen die bewijzen wat voor bad ass je bent geweest. Maar je komt terug, maak je geen zorgen.

Dertigersdilemma

Over zorgen gesproken. Voor de meeste vrouwen bestaat deze levensfase uit een opeenstapeling van Grote Beslissingen. Als we de magazines moeten geloven, kampen we massaal met het dertigersdilemma. Gaan we settelen of niet? Willen we kinderen of blijven we liever kinderloos? Jagen we onze carrière na of doen we toch maar een stapje terug?

Zeker, het is een luxepositie. Want denk vooral niet dat onze voormoeders zich druk konden maken om allerlei ingewikkelde levensvragen. Die trouwden gewoon met de eerste de beste vent uit het dorp, baarden een stuk of tien koters en stonden gebogen over wastobbes hun rug naar de gallemiezen te helpen.

Coaches en praatgroepen

We bezoeken coaches, cursussen en praatgroepen voor dolende dertigers die niet weten wat ze met hun leven aan moeten. Er is zoveel te kiezen en dat vinden we maar knap zwaar. Kleine herinnering: er zijn maar een paar dingen waar je écht voor kunt kiezen in het leven. De rest overkomt je gewoon. Daar kun je maar beter niet al te moeilijk over doen. Een beetje slalommen en navigeren door alles wat het leven je toewerpt is slimmer.

Sta je voor een serieuze levenskeuze? Probeer het dan niet kapot te analyseren. Hoe cliché ook, volg je gevoel en vertrouw erop dat het allemaal wel goedkomt. Uiteindelijk. Want of je nu happy single bent, happy kinderloos of happy huisje-boompje-beestje: zolang je happy bent, zit het wel snor.

Menopauze

Tja, en dan beland je in de overgang. Die periode waarin je eierstokken geen eitjes meer laten groeien en je menstruatie steeds onregelmatiger wordt tot het uiteindelijk volledig stopt.

Het fenomeen an sich heeft geen beste reputatie. Opvliegers, stressgevoelens, pijnlijke gewrichten, vermoeidheid en een opdrogende vagina (hoera voor glijmiddel!). Om nog maar te zwijgen van de uitdunnende haardos, de verslappende huid en het vet van je kont dat zich opeens verplaatst naar je taille.

Lichamelijk is het geen pretje en ook geestelijk kan het pittig zijn. Tegelijkertijd zijn er veel vrouwen die er relatief makkelijk doorheen vliegen dankzij de flinke dosis veerkracht en ervaring die ze in hun leven hebben opgedaan. Bovendien gloort er hoop aan de horizon. Na de overgang voelen veel vrouwen zich namelijk stukken zelfverzekerder, waardoor ze gedurfde keuzes durven maken.

Omgekeerde puberteit

Die gedurfde keuzes uiten zich op allerlei manieren. Sommige vrouwen stoppen met een uitzichtloze baan, andere stappen uit de sleur van een huwelijk dat al jarenlang op springen staat. Weer andere vrouwen voelen eindelijk de ruimte om aan zichzelf te gaan werken, of dat nu emotioneel of psychisch is. Ze jagen oude dromen en passies na waar nu meer tijd voor vrij is gekomen. En pakken de kans om zichzelf te ontwikkelen met beide handen aan.

Waarom dat zo is? Soms ontstaat er simpelweg meer ruimte omdat kinderen uitvliegen en je eindelijk kans ziet om andere keuzes te maken. Maar soms is het ook zo dat de overgang je met de neus op de feiten drukt. Het vruchtbare deel van je leven ligt achter je. Als je nog wat wilt proberen, experimenteren of veranderen moet dat nú. Voordat de zandloper opraakt en er weinig meer te kiezen valt.

Je zou de overgang dan ook kunnen zien als een soort omgekeerde puberteit. Net als in je puberjaren verandert je lichaam en razen de hormonen door je lijf. En net als in je puberjaren worstel je met wie je bent en wie je wilt zijn. Zo’n verschuiving van identiteit kan onbestemde gevoelens oproepen en je in de war maken. Een beetje reflectie kan dan ook geen kwaad. Maar net zoals de puberteit een bepaalde belofte inhoudt, doet de menopauze dat ook. De belofte om te groeien, te veranderen en nieuwe energie aan te boren. Als een slang die haar oude huid afwerpt.

Op de keukentafel

Bovendien doet de menopauze veel goeds voor je seksleven. Oké, jammer dat je vagina niet meer zo soepel en nat is als voorheen, maar daar hebben we glijmiddel voor uitgevonden. Verder schijnt de seks na de menopauze namelijk veel beter te zijn dan ervoor.

Als vrouw hoef je je niet meer druk te maken over een zwangerschap en ironisch genoeg zit je vaak beter in je loszittende vel dan toen je nog jong en strak was. Je weet wat je prettig vindt, je durft daar ook over te praten én je huis is leeg. Geen binnenstormende peuters en pubers meer, dus je kunt elkaar vrolijk nemen op de keukentafel en daarna relaxt een wijnflesje opentrekken.

Het is dus niet altijd kommer en kwel. Want hoewel we onszelf nog steeds halsstarrig vastklampen aan het ideaalbeeld van jong en strak, voelen we ons na onze menopauze stukken krachtiger dan daarvoor. We staan optimistischer in het leven, we weten wat we waard zijn en we kijken met vertrouwen naar de jaren die nog voor ons liggen.

Blijkbaar moeten we er vijftig voor worden, maar dat is een applausje waard!