Waarom monogamie niet de norm hoeft te zijn in jouw relatie

En ze leefden nog lang en gelukkig: de woorden waarmee veel sprookjes eindigen. Een stel wordt verliefd, trouwt en blijft de rest van hun leven dolgelukkig met elkaar. Hoewel we worden grootgebracht met het idee dat een monogame relatie normaal én het hoogst haalbare is, is niet voor iedereen monogamie de norm. En dat hoeft ook niet!

Monogamie: wat is dat ook alweer?

Als je een monogame relatie hebt, dan heb je één partner aan wie je trouw bent. Het is het ideaalbeeld: iemand bij wie jij helemaal jezelf kunt zijn en die veiligheid en geborgenheid biedt. Je belooft trouw te zijn aan diegene, het wordt zelfs genoemd in je trouwgelofte. Dat je op den duur spanning en avontuur gaat missen, dat neem je maar voor lief. Want een monogame relatie, dat is voor iedereen het uiteindelijke doel.

We gaan massaal vreemd

Een monogame relatie, dat willen we allemaal, toch? Niet helemaal: mensen gaan massaal vreemd. Precieze cijfers zijn er niet, maar uit de meest uitgebreide onderzoeken blijkt dat 40 tot 60 procent van de mensen wel eens is vreemdgegaan of een affaire heeft. De 20% verschil zou te maken hebben met het feit dat mannen graag overdrijven en vrouwen juist liever zwijgen. Met de technologie van tegenwoordig, denk bijvoorbeeld aan datingapps als Tinder, websites als SecondLove of gewoon berichtjes sturen, is vreemdgaan makkelijker dan ooit.

Het zou evolutionair bepaald zijn dat mannen hun zaad onder zoveel mogelijk vrouwen willen verspreiden. Maar vrouwen gaan net zo goed vreemd. Ontrouw is overigens lastig te beschrijven: voor de één ga je pas vreemd als je daadwerkelijk seks hebt met een ander, terwijl voor een ander je al van ontrouw spreekt als je emotioneel een band vormt met een ander.

Lees ook: Micro cheating: wat is het en maak jij je er schuldig aan?

Is monogamie nog wel van deze tijd?

Vroeger trouwde je jong, ging je voor het eerst met elkaar naar bed en bleef je samen tot de dood. En er zijn nog genoeg culturen waarin dit het geval is. Maar er is ook steeds meer openheid over andere relatievormen. Relaties waarin monogamie niet de norm is. Mensen die polyamoreus zijn bijvoorbeeld, echtparen die swingen of stellen die een open relatie hebben. We stellen nu eenmaal steeds meer eisen aan een relatie. We willen niet alleen een partner die brood op de plank brengt en voor de kinderen zorgt: we willen passie, begrip, geborgenheid, liefde én avontuur. “Eeuwige passie met dezelfde partner is een mythe,” zegt psychotherapeut Wilfried van Craen tegen Psychologie Magazine. Volgens hem zijn we toe aan nieuwe relatievormen. Het is namelijk een illusie om te denken dat iemand over tien jaar nog precies hetzelfde is als nu of dat jij dat zelf bent.

Monogamie hoeft niet de norm te zijn

Monogamie hoeft niet per se de norm te zijn in jouw relatie. Misschien heeft de ene partner meer behoefte aan seks dan de ander. Of heeft een van de partners meer behoefte aan spanning en avontuur. Criticasters zullen direct roepen: dan moet je geen relatie aangaan. Maar er zijn ook mensen die open staan voor de behoefte van hun partner en daar wel goed mee omgaan. Die het de ander gunnen om zijn of haar grenzen te verkennen, terwijl ze tegelijkertijd elkaars belangrijkste relatie blijven.

Open monogamie: wat is dat?

Open monogamie is een term die door sextherapeut en relatie-expert Tammy Nelson is bedacht. Het betekent dat je één primaire relatie hebt, met je partner, en dat daarnaast een flexibele of fluïde monogame afspraak bestaat. Hierin bespreken jullie wat past bij jullie relatie. Bijvoorbeeld dat het oké is om te fantaseren over anderen (doen we dat niet allemaal?) of om te flirten met vrienden. Anderen verleggen hun grenzen iets verder: zij spreken af dat beide partners, of één van hen, best af en toe met een ander mag zoenen of naar bed mag gaan. Het is maar net wat voor jullie werkt.

Open relatie en polyamorie

Helemaal aan de andere kant van het open monogamie spectrum is een open relatie of polyamorie. Kort door de bocht wordt vaak gezegd dat in een open relatie meer wordt gedate en mensen meer casual seks hebben met anderen, terwijl er in een polyamoreuze relatie ook gevoelens bij komen kijken. Dat gezegd hebbende zijn er ook mensen in een open relatie die een tweede vaste partner hebben. En soms hebben mensen in een polyamoreuze relatie een relatie met zijn drieën tegelijk. Het is maar net hoe jullie het zien en noemen. Overigens moet je polyamorie niet verwarren met polygamie. Hierbij trouw je met meer dan één persoon en dit is verboden in de meeste Europese lidstaten.

Hoe open monogamie je relatie kan versterken

Een open relatie

Joanna (31) heeft een open relatie. “Na ruim tien jaar huwelijk wilde ik graag meer ontdekken. Mijn man stond hier net zo in en gaf mij de ruimte die ik nodig had op dat moment. We hebben veel gepraat, wat er uiteindelijk voor zorgde dat we kozen voor een open relatie. Hierin hebben we beiden de mogelijkheid om dingen te ontdekken, zonder dat je dit stiekem doet. We hebben het immers afgesproken. Een open relatie is niet de makkelijkste relatievorm. Het vergt veel communicatie en misschien is dat juist wel wat wij beiden zo mooi vinden. Die communicatie brengt ons namelijk weer dichter bij elkaar. Wij zullen altijd elkaars primaire partner zijn, maar met een beetje extra ernaast en voor ons werkt dat prima.”

Af en toe een avontuurtje

Leonie (38) en haar man hebben een andere afspraak: “Mijn man en ik zijn ruim twaalf jaar getrouwd. Onze relatie is heel goed en we zijn blij met elkaar. Het enige verschil is dat ik het leuk vind om af en toe de spanning op te zoeken. Sinds kort hebben we dan ook de afspraak dat ik mijn avontuurtjes mag hebben. Onderdeel van de afspraak is wel dat ik het eerlijk vertel, dat het geen relatie wordt en dat ik niet actief op zoek ga naar een ander op bijvoorbeeld dating apps. Dus een keer zoenen tijdens een feestje is prima, seks met mijn ex ook, maar daar blijft het ook bij. Tot nu toe werkt dat uitstekend, al vond ik het de eerste keer heel spannend om aan mijn man te vertellen dat ik het die middag met mijn ex had gedaan. Hoe zou hij reageren en wat voor invloed zou dit hebben op onze relatie? Inmiddels het een paar keer voorgekomen en het doet helemaal niks af aan onze relatie. Naast dat ik het spannend vind om de handen van een ander op mijn lichaam te voelen, is het ook een spannend geheimpje van mijn man en mij.”

Hoe begin je erover?

Zou je graag je grenzen willen verkennen? Dan is het natuurlijk zaak om dat aan je partner kenbaar maken. Het mooie van open monogamie is dat je het doet met toestemming van je lief. Maar hoe doe je dat? Met onderstaande tips ga je het gesprek aan:

• Begin erover op een rustig moment, waarin jullie niet hoeven haasten en niet gestoord kunnen worden door anderen.
• Reken erop dat je partner niet meteen het antwoord geeft wat jij wilt horen. Grote kans is dat hij of zij eerst van de schrik moet bijkomen. Geef hem die tijd.
• Bespreek de voordelen en nadelen.
• Maak samen goede afspraken, ook de afspraak om te herevalueren als één van jullie daar behoefte aan heeft.
• Laat je partner merken dat hij of zij altijd je primaire en dus belangrijkste relatie zal zijn.

Lees ook: Een open relatie bespreken; hoe doe je dat?

Lees ook: Een open relatie bespreken; hoe doe je dat?

Communicatie staat op nummer één

Als je open monogamie wilt ontdekken, dan zul je snel tot de conclusie komen dat alles draait om communicatie. Daar ontbreekt het aan bij vreemdgaan: je wilt natuurlijk niet dat je partner er achter komt dat je soms van bil gaat met je buurman. In een niet-monogame relatie is het belangrijk om open te zijn. Maak duidelijke afspraken met elkaar, maar wees ook eerlijk als je bijvoorbeeld jaloers bent en je buitengesloten voelt. Misschien komen jullie er na verloop van tijd achter dat deze relatievorm niet (meer) werkt: praat daar dan ook over. Zo kunnen jullie samen besluiten wat wél werkt. Want uiteindelijk draait het daar allemaal om: een relatievorm vinden waar jullie beiden tevreden over zijn en waarmee jullie de relatie op een gelukkige manier voort kunnen zetten.