Geen zin in seks: hoe kan dat?

Weinig zin in actie tussen de lakens? En merk je dat je elke toenadering van je hunkerende bedgenoot zuchtend en steunend afwijst? Een lage seksdrive is geen pretje. Niet voor je partner, maar ook zeker niet voor jezelf. Alles over de oorzaken van een haperend libido!

Wat is een laag libido?

Iedereen heeft wel eens een periode minder zin in seks. Dat is volkomen normaal en niets om je druk over te maken. Alhoewel er lichamelijke oorzaken aan ten grondslag kunnen liggen, zijn stress, schaamte of relatieproblemen meestal de boosdoener van een lage seksdrive.

Je seksdrive is je vermogen om spontaan seksuele gevoelens op te roepen, verlangens aan te wakkeren en erotische fantasieën de vrije loop te laten. Gewoon, die kriebel tussen je benen die je vanuit het niets kan overvallen. Soms merk je opeens dat die kriebel er niet meer is. Dat komt vaker voor dan je denkt: uit onderzoeken blijkt dat bijna een derde van alle vrouwen tussen de 18 en 59 jaar hun zin in seks verliezen. Waar mannen vaak kampen met erectieproblemen, is het bij vrouwen meestal een combinatie van mentale en lichamelijke factoren die de lust de das omdoet. Helaas pindakaas, geen blauw sekspilletje voor ons: de seksualiteit van vrouwen is volgens sekspsycholoog Sheryl Kingsberg zo complex, dat een simpel medicijntje niet voldoende is om problemen te bestrijden.

Overigens betekent ‘weinig seks’ niet per se dat je een laag libido hebt. Als je tweemaal per maand het bed induikt en daar vol overgave van kunt genieten, is er niks mis met jouw seksdrive. Er zijn geen vaste regels voor wat een normale seksfrequentie is. Je hoeft dus echt niet elke dag of tweewekelijks paraat te staan voor een robbertje rollebollen als dat niet bij jou past. Je zult samen met je partner uit moeten vogelen wat voor jullie werkt en prettig is. Er zijn ook mensen die nooit seks hebben en zich daar fijn bij voelen. Ook dat is prima, juist omdat ze er zelf geen problemen mee hebben.

Pas als je niet meer in staat bent opgewonden te raken, en daar stress en schuldgevoelens over ontwikkelt, is het verstandig om aan de bel te trekken.

Tropenjaren

Een van de beruchtste oorzaken van een verminderde seksdrift is stress. Zeker als je middenin de tropenjaren van werk, kleine kinderen en een nooit leeg rakende wasmand zit, merk je dat seks al snel onderaan je prioriteitenlijstje hangt.

Logisch ook, wie wil er ’s avonds van bil na een dag vol drukke deadlines, Teams-vergaderingen die verstoord worden door jengelende peuters en modderpootjes en limonadesporen door het huis. Knappe meid die, wanneer ze eindelijk in bed ligt, dat allemaal van zich af kan zetten om zich over te geven aan het liefdesspel. Tel daarbij op dat voor veel mannen seks juist een manier is om te ontladen na stress en je hebt een netelig recept voor relatieproblemen in handen. Want waarom heb je nou nooit eens zin? En waarom begin je al te zuchten en te snauwen als het onderwerp seks alleen maar ter sprake komt?

Veel vrouwen ervaren seks in deze periode als iets wat ‘moet’, een van de To Do’s op het prioriteitenlijstje. Ze voelen dat ze de hele dag bezig zijn voor anderen en als ze dan eindelijk rustig in bed liggen, wil die vent er ook nog eens bovenop. Het idee dat seks ook een manier kan zijn om samen spanningen los te laten, raakt op de achtergrond. Totdat ze alleen nog maar druk en schuldgevoelens ervaren omdat dat zinderende libido mijlenver is weggedreven. Op de stroom van eindeloze werkafspraken, stofzuigsessies en gebroken nachten, inderdaad.

Relatieproblemen

We stipten het al aan. In die zware tropenjaren is het makkelijk om elkaar als geliefde uit het oog te verliezen. Niet alleen door stress en vermoeidheid, maar ook doordat sommige vrouwen zich na een bevalling minder aantrekkelijk voelen. Ze zijn onzeker over hun ‘nieuwe lichaam’ en die onzekerheid werkt door in de slaapkamer. Ook de veranderende verhoudingen doen wat met je relatie én je seksdrive. Opeens zie je elkaar niet meer alleen als partners, maar ook als ouders.

Maar er zijn binnen relaties meer oorzaken te bespeuren voor een verminderd libido:

• Sleur: samen op de bank Netflixen met een zak chips erbij is reuzegezellig, maar het doet niet zoveel wonderen voor je seksleven. Als je jarenlang samen bent, moet je dan ook niet vreemd opkijken als de sjeu er een beetje af is. Je kent elkaar door en door en de spanning van aantrekken en afstoten lijkt inmiddels iets uit een ver verleden. Daarnaast ontstaat er na verloop van tijd een bepaald patroon in het vrijen. Je kent elkaars gevoelige plekjes, je weet precies wat je moet doen om de ander naar een hoogtepunt te brengen en juist die wetenschap maakt het soms saai.
• Ruzies: als je vaak ruzies en conflicten hebt, voel je je op den duur minder prettig bij elkaar. De onderliggende redenen van die ruzies sluimeren vaak lang door, totdat ze je gevoelens over je partner compleet bepalen. Je begint je van je partner af te keren en dat uit zich ook in een uitdovend verlangen naar elkaar. Omdat je emotioneel geen verbinding meer kunt maken, lukt dat seksueel ook niet meer.
• Verschil in seksuele behoeften: als je minder zin hebt dan je partner, kan dat je heel onzeker maken. Het kan ook zorgen voor frustraties, schuldgevoelens en ruzies. Je partner is er soms klaar mee en dringt aan, waarna je hem toch maar ‘zijn zin geeft’ om er weer voor een tijdje vanaf te zijn. Omdat seks op die manier niet uit jezelf komt, maar iets is wat je doet voor de ander, heb je op uiteindelijk steeds minder zin en ga je seks steeds meer vermijden.

Negatief zelfbeeld

Om spontaan zin te krijgen in seks moeten er geen dingen in de weg staan. En al helemaal geen negatieve gevoelens. Als je somber bent, of worstelt met depressieve gedachten, heeft dat een behoorlijke impact op je seksleven. Je hebt al je energie nodig om nog een beetje normaal door de dag te komen, laat staan dat je die energie wilt steken in het opvijzelen van je seksdrive.

Ook als je jezelf onzeker voelt over je lichaam, sta je doorgaans niet open voor seks. Je vindt jezelf niet aantrekkelijk genoeg en die onzekerheid zorgt ervoor dat je je terugtrekt uit het liefdesspel. Je staat er niet open voor omdat je onbewust bang bent dat je afgewezen wordt. Een slecht zelfbeeld werkt dan ook remmend op je vermogen om plezier uit seks te putten. Net als onzekerheid over je bedprestaties of de angst voor controleverlies tijdens seks.

Sommige vrouwen maken zich namelijk zo druk over de geluiden of bewegingen die ze maken, dat ze seks liever helemaal in de ijskast zetten. Zo lopen ze in ieder geval niet het risico dat hun bedpartner hen raar vindt of afwijst. Dat zulke gedachten irrationeel zijn, maakt weinig indruk. Die belemmerende gedachten die door je hoofd spoken raak je tenslotte niet zomaar kwijt. Seks is en blijft een superintieme bezigheid, waarbij je jezelf kwetsbaar op moet durven stellen. Als je daar moeite mee hebt, om wat voor reden dan ook, wordt het lastig van seks te genieten.

Lees ook: Column: Schaamte in bed

Lichamelijke oorzaken

Natuurlijk kunnen je libidoproblemen ook geworteld zijn in een lichamelijke oorzaak. Misschien heb je geen zin omdat seks voor jou helemaal niet zo prettig is. Je vagina heeft een geheugen als een olifant en trommelt alle spieren in de omgeving op om zich schrap te zetten wanneer ze pijn verwacht. Seks tijdens een candida-infectie kan bijvoorbeeld best pijnlijk zijn. Als die infectie regelmatig terugkeert, kun je angst ontwikkelen voor penetratie. Je spant je spieren aan, penetratie wordt nog lastiger en pijnlijker et voilà: de vicieuze cirkel is geboren.

Andere lichamelijke oorzaken:

• Je wordt niet voldoende opgewonden. Als seks te veel gericht is op penetratie of klaarkomen, heeft je vagina niet genoeg tijd om vochtig te worden. Seks met een droge punany is best pijnlijk.
• Ziekten als diabetes, reuma, zenuwziekten, longziekten of hart- en vaatziekten kunnen je libido ernstig verlagen. Maar ook relatief simpele ongemakken als vermoeidheid zorgen ervoor dat seks al snel geen pre meer is.
• Menopause is a bitch en niet alleen omdat zo’n opvlieger niet te harden is. Ook omdat je seksleven er zwaar van in de kreukels gaat liggen. Tijdens de overgang tuimelt je oestrogeengehalte drastisch omlaag, net als je toch al lage voorraad aan testosteronbommetjes. Als je bedenkt dat estrogeen ervoor zorgt dat je vagina sneller nat wordt en dat testosteron verantwoordelijk is voor een opgewekt libido, snap je dat een vermindering van die twee desastreus is voor je seksdrive. Seks tijdens en na de overgang kan dus pijnlijk zijn en als je seks gaat associëren met pijn…dan is de lol er gauw vanaf.
• Hormonale veranderingen tijdens je zwangerschap kunnen je libido ook sterk beïnvloeden. Waar sommige zwangeren gek worden van lust, zijn andere vrouwen zeer resoluut: aan mijn lijf voorlopig geen polonaise. Ook na je zwangerschap hebben hormonen impact op de manier waarop je seks beleeft. Het hormoon prolactine komt op stoom tijdens je zwangerschap en blijft na je bevalling hoog om je melkproductie op gang te helpen. Helaas zorgt het er ook voor dat je oestrogeenspiegel verlaagt en je libido minder wordt.

Normaal of abnormaal?

Dat er perioden in je leven zijn waarin je minder zin hebt in seks is normaal. Vaak merk je dat je libido weer op sterkte komt wanneer de stress en spanning vermindert. Of wanneer je relatie weer beter loopt.

Problematisch wordt het pas als je tegensputterend libido een patroon wordt waar je niet meer uitkomt. Als je zou willen dat je zin had in seks, maar geen idee hebt hoe je dat vlammetje weer aan kunt wakkeren. Is dat het geval? En hebben jullie samen al geëxperimenteerd met seksspeeltjes, massages, erotische films en diepgaande gesprekken over jullie behoeften totdat je een ons weegt?

Als niets lukt om je seksleven weer op de rit te krijgen, is het misschien een goed idee om hulp te zoeken. Bij een seksuoloog, bijvoorbeeld. Samen onderzoeken jullie waardoor je laag libido veroorzaakt wordt: of het nu je opvoeding, seksuele ervaringen, de manier van vrijen of je relatie is: je wordt geholpen! Kan je niet wachten? Vraag het onze huisseksuoloog via dit contactformulier.